O'zbekiston tarixi

 Шамсутдинов P. Жертвы репрессии. - Андижан, «Мерос», 1994,74-75- betlar.
2
«Komsomoles Uzbekistana» gazetasi, 1937-yil 2-sentabr.
439

---

boshqalar o„zbek xalqiga ko„p yomonlik va ifloslik qildilar. Ular 
paxtachilikning rivojlanishiga to„siq bo„ldilar, almashlab ekishni so„z 
takrorlash, urug„liklarga kasal yuqtirib so„z takrorlash, 
0
„zbekistondagi 
hayotning asosiy manbai suv xo„jaligini yemirdilar. 
Qoramollarni zaharladilar, yuqumli kasalliklar tarqatdilar, qo- rako„l 
sifatini so„z takrorlash, qoramollarni qirdilar. Ular VKP(b) Markazqo„mi, 
SSSR Xalq Komissarlar Soveti qarorlarini va Qishloq xo„jalik arteli 
Ustavini so„z takrorlash, o„n minglab kolxozchilardan tomorqa yerlarini 
tortib oldilar, kolxozchilami sutli sigirlardan mahrum qildilar. 
Xalq dushmanlari xo„jalik va madaniy qurilishning ko„p uchastkalarida 
ziyon yetkazish va o„sishga to„siq bo„lish uchun hamma choralami ko„rdilar. 
Ba‟zi uchastkalarda ulaming hali fosh qilinmog„on qoldiqlari hozir ham 
ziyon yetkazayotirlar va ziyonchilik oqibatlarini tugatish tadbirlariga sabotaj 
qilmoqdalar». 
Bunday xatti-harakatlar va fikr-mulohazalar 30-yillarda Usmon 
Yusupov faoliyatida anchagina sodir bo„lgan, albatta. Bunday yo„lni 
tutmasdan u o'zining egallab turgan lavozimida ishlay olmas ham edi. 
Mabodo «boshqacha» yo„1 tutgan taqdirda ham uning qo„lidan hech narsa 
kelmasligi aniq edi. Ammo bundan mamlakatda uyushtirilgan ommaviy 
qatag„onliklarga 
0
„zbekiston rahbari befarq qaragan, deb aytish, albatta, 
Usmon Yusupov xotirasiga nisbatan hurmatsizlik bo„lur edi. Jumladan, u 
1938-yilda shaxsan I.Stalin, Andreev va Malenkovlarga maxsus xat bilan 
murojaat qiladi va unda NKVD (Ichki ishlar Xalq Komissari) xodimlari 
haddidan oshayotganliklari va shu boisdan ulami jilovlab qo„yishni so„raydi: 
«0„zbekiston Ichki ishlar xalq komissarlari organlari faoliyatida juda katta 
kamchilik va qonunbuzarliklarga yo
„1
qo„yilmoqda, bu holat NKVD 
organlariga suqilib kirib olgan dushmanlar, ayniqsa Leonov (xalq 
komissarining sobiq o„rinbosari) va Apresyan (sobiq xalq komissari) 
tomonidan har jihatdan rag„batlantirib, hatto shunga majburlab kelindi. 
Ommaviy qamoqqa olishlarga zo„r berildi, ko„p holatlar yetarli darajada 
asoslanmadi. Ichki ishlar Xalq komissarligida, uning rayonlardagi 
bo„limlarida hatto eng ko„p qamoqqa olish uchun musobaqa e‟lon qilindi. 
Binobarin, NKVD xodimlari faoliyatiga baho berishda ulaming o„zlari 
hibsga olgan odamlaming ko„rsatmalari va soni dalil bo„lib xizmat qildi. Bu 
esa yetarli darajada asoslanmay qamashlarga keng yo
„1
ochdi»
1
.