O'zbekiston tarixi

1
 0‘sha manba, 59-fond, 2-ro‘yxat, 119-a-ish, 38-varaq.
2
0‘sha manba.
3
 0‘sha manba, R-38-fond, 2-ro‘yxat, 119-a-ish, 131-varaq.
4
0‘sha manba, R-1683-fond, 2-ro‘yxat, 67-ish, 1-varaq.
5
 0‘sha manba, 1-120-varaqlar.
6
2 0‘zR. MDA, 59-fond, 2-ro‘yxat, 119-ish, 43-varaq.
148 

---

Huddi shu yili 3 iyunda milliy ozodlik fidoyilari 0„sh shahri 
qamoqxonasidan 45 kishini ozod qilganlar
1
. 
Uchinchidan, 
Sho„rolar o„zining asosiy diqqat-e‟tiborini istiqlolchi 
kuchlami qirib tugatishga qaratdi.Yuqorida zikr etilgan G.Frezer asarida 
1922-yil iyunida istiqlolchilarga qarshi kurashish uchun Rossiyadan uchta 
polk jo„natilganini, general Budyonniy avgust oyida Rossiyadan Andijonga 
kelib, o„z qo„shinlarini 3 qismga bo„lib, Qo„qon, Margilon va Andijonda 
joylashtirganini, Andijon va 0„zgan o„rtasidagi «bosmachilan> joylashgan 
Gurunchmozorda Budenniy 50 kishini qamoqqa olganini, ko„pchilik 
«bosmachilar» Shermuhammadga qo'shilganligini ta‟kidlaydi. 
1922- 
yil 10-iyunda boshlangan Sho„ro hukumatining eng 
ashaddiy dushmani Muhitdinbek qo„rboshini qoiga olish operasiyasi 22 
oktabrda yakunlandi. U Oloy tog„ida boigan jangda asir olindi va 0„shda 
otib tashlanadi. 
Istiqlolchi 
kuchlarga 
bu 
tariqa 
ketma-ket 
berilgan 
zarbalar 
Shermuhammadbekning mavqeini ancha zaiflashtirdi. Shu boisdan u 1921 -
yil sentabrda Zinovev bilan sulh muzokaralarini boshlashga rozilik berdi. 
Shermuhammadbekka barcha qurollami topshirib so„zsiz taslim boiish sharti 
qo„yildi. U bu shartni qabul qilmadi. Shundan so„ng u noyabr oyida o„z 
o„miga bosh qo„mondon qilib qirgiz qo„rboshisi Muhitdinbekni qoldirib, 
Sharqiy Buxoroga yoi oladi. Uning bundan ko„zlagan maqsadi Sharqiy 
Buxoro hududida Anvar Poshsho boshchiligida harakat qilayotgan ozodlik 
harakati va istiqlolchi kuchlar bilan bogianish, ular bilan umumiy dastur 
birligi asosida kelishishga erishish va Afg„oniston bilan bogianib u yerdan 
yordam olish imkoniyatini izlash edi. 
Shermuhammadbek ketgach Muhitdinbek musulmon lashkarlari safida 
bir qator o„zgarishlar qildi, o„ziga yoqmagan qo„mondonlami o„zgartirdi, 
ulaming o„miga o„z odamlarini qo„ydi. Natijada Shermuhammadbek katta 
mehnatlar evaziga tuzib shakllantirgan mujohidlar tizimida tashkiliy 
tarqoqlik va bosh-boshdoqlik boshlandi. Oqibatda Muhitdinbekning o„zi 
ham yuqorida ta‟kidlagani singari o„z yogiga o„zi qovurildi. 
1922- 
yil iyul oyida u eski Navqat atroflarida jang qilayotganda 
qoiga olindi
2
. Shu yilning 21-26-sentabrida 0„sh shahrida sud