O’zbekiston va Xitoyda o’suvchi jiyda va kendir o’simliklarining kimyoviy tarkibini qiyosiy tahlili ” 5A 140501

Eritmaning oqish vaqti, sek

V1=5ml	V2=v1+1m	V3=v2+2ml	V4=v3+3ml	V5=v4+5ml
1 2 .
O’rtacha

Xarakteristik qovushqoqlikni hisoblash natijalari quyidagi jadvalga yoziladi:
3-jadval

T/r	V ml	Si, /dl	t,sek	nisqt/t0	solishq nis-1
1 2 . 5

Shundan keyin konsentratsiya S_l bilan _con/s yoki ln _n/s orasidagi bog’lanish grafigi chiziladi va natijalarni konsentratsiya buyicha nolg’ga intiltirib, xarakteristik qovushqoqlik [] ning qiymati topiladi.

Bu grafikning ko’rinishi quyidagicha bo’ladi:



5-rasm


Polimerlarning xarakteristik qovushqoqligiga erituvchi tabiatining ta’siri.
Bir xil kimyoviy va geometrik tuzilishga ega bo’lgan polimerlar uchun erituvchining ta’siriga qarab ularning xarakteristik qovushqoqligi har xil bo’ladi.
Hamma erituvchilarni polimer bilan ta’sirchanligining xarakteriga qarab uch turga bo’lish mumkin: «ideal» ( – erituvchi), «yaxshi», va «yomon» (termodinamik ta’sirchanlik ma’nosi).
Ideal erituvchi deb, polimer erituvchi kimyoviy ta’sirlashuv potentsiali bilan polimer segmentlarining o’zaro ta’sirlashuv erkin energiyasi muvozanatlashgan, ya’ni polimer-polimer, polimer-erituvchi va erituvchi-erituvchi termodinamik ta’sirlashuv muvozanatlashgan erituvchiga aytiladi.
Bunday erituvchida polimer molekulalarining holati (konformatsiyasi) faqat uning kimyoviy strukturasiga bog’liq bo’ladi.
«Yaxshi» erituvchilarda polimer-erituvchi ta’sirchanlik energiyasi boshqa energiyalardan ustunroq bo’ladi va natijada chulg’amlari kengaygan holda bo’lishga intiladi. Demak «yaxshi» erituvchilarda ichki va molekulalararo ta’sirlashuv makromolekulalarning o’lchamlarini o’zgartiradi. Boshqacha aytilganda, «yaxshi» erituvchida makromolekulalar bo’kadi.