Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

5-тарау. Коррекциялық педагогика.


5.1.Коррекциялық педагогика негіздері.
5.1.1. Коррекциялық педагогиканың предметі, міндеттері және мәні.
Дамуы мен мінез-құлқында әртүрлі ауытқуы бар балаларды коррекция-лық оқыту және тәрбиелеу мәселелерімен коррекциялық педагогика ғылы-мы шұғылданады. Коррекциялық педагогиканың (дефектология грек сөзінен алынған болып, defectus – кемістік, logos – ғылым деген мағынаны береді) предметі дене және психикалық дамуында яки мінез-құлқында ауытқуы бар бала, оны диагностикалау ерекшеліктері мен коррекциялық оқыту техноло-гиясы болып саналады.
Педагогка ғылымында коррекциялық педагогиканың ғылыми түсінік ретінде айтыла бастағанына онша көп уақыт бола қойған жоқ. Ұзақ уақыт «дефектология» түсінігі қолданылып келген.
Коррекциялық педагогика мынадай салаларға бөлінеді:
1) сурдопедагогика – саңырау-мылқау және саңырау балаларды оқыту мен тәрбиелеу мәселелерін зерттейді;
2) тифлопедагогика – соқыр және нашар көретін балаларды оқыту мен тәрбиелеу мәселелерін зерттейді;
3) олигофренопедагогика - ақыл-ой дамуы жағынан артта қалған бала-ларды оқыту мен тәрбиелеу мәселелерін зерттейді;
4) логопедия – тілінің мүкістігі, кемістігі бар балалармен шұғылданады.
Коррекциялық педагогика – денсаулығының мүмкіндігі шектелген, дене және психикалық кемістігі болғандықтан тәрбиелеу мен оқытудың ар-наулы индивидуал методтарына мұқтаж баланың жеке басын дамыту проце-сін басқарудың мәнін, заңдылықтарын, тенденцияларын үйренетін ғылым.
Коррекциялық педагогиканың негізгі мақсаты: белгіленген және шы-найы (реал) қызмет арасындағы үйлеспеушілікті жою яки кемейту.
Коррекциялық-педагогикалық қызмет – бұл күрделі, психологиялық-физиологиялық, әлеуметтік-педагогикалық құбылыс болып, тұтас педагоги-калық система ретінде көрінетін білім беру процесінің барлығын қамтиды. Сондықтан диагностикалық-коррекциялық, коррекциялық-дамытушылық, коррекциялық-профилактикалық қызметтермен қатар коррекциялық-тәрбие-лік, коррекциялық-оқыту, психикалық-коррекциялық қызметтер де бар. Бұ-дан шықты, коррекциялық-педагогикалық жұмысты оқыту, тәрбиелеу, дамы-ту процестерінен тұратын тұтас білім беру процесі деп атауға болады. Аномал (кемтар) оқушылармен жүргізілетін коррекциялық жұмыстың мәні де осыда.
Коррекциялық педагогиканың міндеттері:
1) дамуында әртүрлі ауытқулары бар баладағы кемістіктің мәнін, құры-лымын және коррекциялық-компенсаторлық мүмкіндіктерін анықтау;
2) дифференциал оқуы мен тәрбиесін ұйымдастыру мақсатында аномал балалардың педагогикалық класссификациясы проблемаларын шешу;
3) аномал балаларды анықтау және есепке алу;
4) ауытқушылықтың дамуын ертерек диагностикалау методтарын ғылы-ми істеп шығу;
5) балаларда дефектердің дамуын түзету, болдырмау, тегістеу бойынша комплекс шараларды істеп шығу;
6) аномалды балалықтың алдын алу бойынша профилактикалық шара-лар системасын істеп шығу;
7) дамудың түрлі этаптарында аномал индивидуумның әлеуметтену процесінің тиімділігін арттыру.