Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРЫ ЖӘНЕ ОРТА АРНАУЛЫ БІЛІМ БЕРУ УӘЗІРЛІГІ


Қалдыбекова Анаргүл Сотбаровна


ЖАЛПЫ ПЕДАГОГИКА ТЕОРИЯСЫ ЖӘНЕ ПРАКТИКАСЫ
I. Педагогика теориясы
Педагогикалық жоғары оқу орындарының
студенттеріне арналғын оқу құралы


Ташкент – 2012


Пікір жазғандар:
Низами атындағы Ташкент мемлектетік педагогикалық университеттің жалпы педагогика кафедрасының профессоры, педагогика ғылымдарының докторы М.Х.Тохтаходжаева

Қары Ниязи атындағы Өзбек педагогика ғылымдары ғылыми-зерттеу институтының ақпарат-ресурс орталығы бастығы, педагогика ғылымдарының кандидаты, аға ғылыми қызметкер Р.М.Медетова

Педагогикалық жоғары оқу орындарының бакалавриат бағыты үшін дайындалған бұл оқу құралында Өзбекстан Республикасында білім беру системасы; педагогика пәнінің методологиялық негіздері, предметі, мақсаты мен міндеттері; оқыту мен тәрбие процесінің мақсаты, міндеттері, заңдылықтары, принциптері, формалары, методары мен тәсілдері; оқу орнының менеджменті және коррекциялық педагогика негіздері мәселелері қарастырылды.

Оқу құралы Өзбекстан Республикасы Жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі бекіткен «Жалпы педагогика теориясы және практикасы» оқу пәні программасының талаптары негізінде жазылды.
Бұл оқу құралынан жоғары педагогикалық оқу орындарының студенттері мен оқытушылары, педагогикалық қызметпен шұғылданып жүрген барлық мамандар пайдалануы мүмкін.
Педагогика олий таълим муассасаларининг бакалавриат йўналиши учун тайёрланган мазкур ўқув қўлланмада Ўзбекистон Республикасида таълим тизими; педагогика фанининг методологик асослари, предмети, мақсад ва вазифалари; таълим ва тарбия жараёнининг мақсади, вазифалари, қонуниятлари, тамойиллари, шакллари, метод ва усуллари; таълим муассасасининг менежмети ва коррекцион педагогика асослари каби масалалар ёритиб берилди.
Ўқув қўлланма Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги томонидан тасдиқлаган “Умумий педагогика назарияси ва амалиёти” ўқув фан дастури талаблари асосида ёзилди.
Мазкур ўқув қўлланмадан педагогика олий таълим муассасасиларининг талабалари ва ўқи-тувчилари, педагогик фаолият билан шуғулланувчи барча мутахассислар фойдаланиши мумкин.

В этом учебном пособии, подготовленное для направлении бакалавриатов высших педагоги-ческих учебных заведений, рассматриваются проблемы системы образования в Республики Узбе-кистан; методологические основы, предмет, цель и задачи педагогической науки; цель и задачи, закономенрности, принципы, формы, методы и средства процесса обучения и воспитания; менед-жмент образовательного учреждения и основы коррекционной педагогики.

Учебное пособие написано по требованиям учебной программы «Теория и практика общей педагогики», утвержденная Министерством высшего и среднего специального образования Республики Узбекистан.
Это учебное пособие могут использовать студенты и преподаватели высших педагогичексих учебных заведений и все специалисты занимающиеся педагогической деятельности.
In this scholastic allowance, prepared for direction bacheleur high pedagogical educational institutions, are considered problems of the system of the education in Republics Uzbekistan; the methdological bases, subject, purpose and problems of the pedagogical science; the purpose and problems, rules, principles, the forms, methods and facility of the process of the education and education; management of the educational institution and bases correctional pedagogics.
The Scholastic allowance is written on requirements of the scholastic program "Theory and practice general педагогики", confirmed by Ministry high and average special forming the Republic Uzbekistan.
This scholastic allowance can use the students and teachers high pedagogical educational institutions and all specialists concerning with pedagogical activity.
КІРІСПЕ
Өзбекстан Республикасы Президентінің 2011 жылы 20-майдағы ПҚ – 1533-санды және 2011 жылы 4-июндегі «2011-2012 оқу жылында Өзбекстан Республикасы жоғары оқу орындарына қабылдау туралы» ПҚ – 1564-санды қарарлары негізінде жаңаланған жоғары білім беру бағыттары мен мамандық-тары классификаторына сай 2011 жылы 12-сентябрде Өзбекстан Республика-сы Жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі тарабынан модернизация-ланған мемлекеттік білім беру стандарттары мен оқу жоспарлары бекітілді. Жаңа мемлекеттік білім беру стандарттары мен оқу жоспарлары негізінде барлық оқу курстары, пән программалары қайта жетілдірілді. Дәл осылай, педагогика пәнін унификациялау және модернизациялау негізінде оқу жоспа-рына жаңа пән енгізілді. Педагогикалық жоғары оқу орындарының бакала-вриат бағыты оқу жоспарына жалпыкәсіптік пәндер циклінде бұл пән «Жал-пы педагогика теориясы және практикасы» деп аталады. Бұл оқу пәні қазіргі жағдайда педагогика пәнін оқытудың халықаралық моделдеріне сәйкес келіп, теориялық оқу материалдары практикамен үйлесуі қамтамасыз етіледі. «Жалпы педагогика теориясы және практикасы» пәні өзінде «Педагогика теориясы», «Педагогика тарихы» және «Педагогикалық шеберлік» атты үш үлкен бөлімді қамтиды.
Бұл оқу құралы «Жалпы педагогика теориясы және практикасы» пәнінің бірінші – «Педагогика теориясы» бөліміне кіретін тақырыптарды өзінде көр-сетіп, әрбір тақырып заманауи педагогика ғылымының соңғы жетістіктері негізінде қайта істелініп шыққан және жетілдірілген. Оқу құралының «Педа-гогиканың жалпы мәселелері» тарауында, ең алдымен Өзбекстан Республика-сының «Білім беру туралы» Заңы мен кадрларды даярлаудың ұлттық прог-раммасының маңызы түсінікті және анық көрсетіп берілген. Мұнда студент-терге білім беру саласындағы негізгі нормативті құжаттар туралы кең мәлімет алуына мүмкіндік жаратылады.
Дәл солай, оқу құралында педагогика ғылымының методологиялық негіздері, предметі, мақсаты, міндеттері, ғылыми-зерттеу методтары терең талқыланған болып, ғылыми дәлелденген сипаттамалар негізінде баяндалған.
Оқу құралының «Дидактика» тарауында оқыту процесі, оқытудың мақса-ты мен міндеттері, оқытудың заңдылықтары мен принциптері, оқытудың маз-мұны мен методтары, оқытуды ұйымдастырудың формалары мен білім алға-нын диагностикалау мәселелері оқу программасының мазмұнына сай тәрізде көрініс тапқан. Кітаптың мәні де ондағы педагогикалық түсініктердің анық сипаттамасы берілгенінде. Студент кітапты оқу арқылы педагогикалық түсі-ніктердің ережелерін оңай және тез меңгеріп алады.
Бұл оқу кітабының басқа оқу әдебиеттерінен өзгешелігі сонда, «Тәрбие теориясы» тарауында күрделі педагогикалық мәселе болып есептелетін тәр-биенің түрлері, мақсаты мен міндеттері, оны ұйымдастыру формалары мен методары бірізділікте және бөлек-бөлек бейнеленген.
Оқу құралының 4-тарауында оқу орындарын басқарудың теориялық және практикалық жақтары, ал 5-тарауында коррекциялық педагогиканың негізгі түсініктері, принциптері, методтары және аномал балаларды коррекциялық оқыту туралы сөз жүргізілген.
Жалпы алғанда, бұл оқу құралы педагогикалық жоғары оқу орындары-ның бакалавриат бағытының мемлекттік білім беру стандарты, оқу жоспары және оқу программасы мазмұнына толық сай келеді және студенттер үшін педагогика пәнінен негізгі әдебиет болып қызмет етеді.