Озик-овкат товарлари сифат экспертизаси-дарслик doc

Takrorlash uchun savollar: 
 
1. Ma’danli suvlarning organoleptik ko‘rsatkichlarini aniqlashni tushuntirib bering. 
2. Ma’danli suvlarning sifatini baholashda qanday fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari 
aniqlanadi? 
3. Sun’iy ma’danli suvlarning fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi? 
4. Gazli suvlarda karbonat angidrid gazining miqdori necha foizni tushkil etadi? 
5. Butilkali gazlashtirilgan ichimliklarning organoleptik ko‘rsatkichlari qanday 
aniqlanadi? 
6. Butilkali gazlashtirilgan ichimliklarning fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlariga 
nimalar kiradi? 
7. Diabetik ichimliklarning sifatini baholashda qaysi fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari 
eng muhim hisoblanadi? 
www.sies.uz
Page 160 of 306 

---

161
8. Quruq holdagi gazlashtirilgan ichimliklarning sifatini baholashda 
qo‘llaniladigan organoleptik va fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlarini tushuntirib bering. 
Ziravorlarning tovarshunoslik tavsifi va sifat ekspertizasi 
 
Ziravorlar ovqatga kam miqdorda solingan taqdirda ham ularga xushbo‘y 
hid va yoqimli achchiqroq ta’m beruvchi o‘simliklar dunyosiga xos ta’m beruvchi 
mahsulotlar hisoblanadi. 
Ziravorlar 
ovqatning 
ta’m 
xususiyatlarini 
yaxshilaydi, 
oshqozon 
suyuqligining ajralishini tezlashtirib, ovqatning yaxshi hazm bo‘lishiga yordam 
beradi. Shuningdek, ziravorlar inson organizmidan shlak moddalarining chiqib 
ketishiga ta’sir ko‘rsatib, organizmning himoya qobiliyatini oshirishga ham 
ma’lum darajada ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bazi ziravorlar esa zararli 
mikroorganizmlar faoliyatini to‘xtatib qo‘yish xususiyatiga ham egadir. 
Ziravorlarning shunday foydali xususiyatlarini asosan ular tarkibidagi efir moylari, 
glikozidlar, alkaloid moddalari ta’minlaydi. 
Meva-urug‘ ziravorlarga xantal (gorchitsa), murch-qalampir, arpabodiyon, 
zira, kishnich, vanil, muskat yong‘og‘i kabm ziravorlar kiradi. 
Gul ziravorlarga qalampirmunchoq va za’far ziravorlar kiradi. 
Barg ziravorlarga dafna (lavroviy list) daraxtining bargi kiradi. 
Ildiz ziravorlarga zanjabil (imbir) kiradi. 
Po‘stloq ziravorlarga dolchin kiradi. Dolchin tropik mamlakatlarida 
o‘sadigan dolchin daraxtining quritilgan po‘stlog‘idan iborat ziravordir. Dunyo 
bozorida Seylon dolchini eng yuqori baholanadi. Dolchin Xitoy, Hindiston, Shri-
Lanka, Braziliya, Indoneziya kabi mamlakatlarda ham yetishtiriladi. Dolchin 
qandolat, liker-aroq mahsulotlari, kolbasalar va marinadlar tayyorlashda 
ishlatiladi.