Озик-овкат товарлари сифат экспертизаси-дарслик doc

4-jadval 
Karamel mahsulotlarida zaharli unsurlarning, mikotoksinlarning, pestitsid, 
radionuklidlarning ruxsat etilishi mumkin bo‘lgan darajasi 
Ko‘rsatkichlar 
Ruxsat etilishi mumkin bo‘lgan miqdor, 
mg/kg, ko‘p bo‘lmasligi kerak 
Zaharli unsurlar 
Qo‘rg‘oshin 
1,0 
Mish’yak 
1,0 
Kadmiy 
0,1 
Simob 
0,01 
Mis 
15,0 
Rux 
50,0 
Mikotoksinlar 
Aflotoksin V1 
0,005 
Pestitsidlar 
Asosiy komponentning miqdori va har 
bir tur pestitsidlarning ruxsat etiladigan 
miqdori bilan o‘rnatiladi 
Xom ashyoda nazorat qilinadi 
Radionuklidlar 
Seziy-137 
140 Bk/kg 
Stronsiy-90 
100 Bk/kg 
Karamellarda ishlab chiqarish texnologiyasining buzilishi va saqlash bilan 
bog‘liq nuqsonlar uchrashi mumkin. 
Masalan, meva-rezavor mevali, sutli nachinkalar tayyorlashda ularni 
keragidan ortiqcha darajada qaynatish, quyultirish hid beruvchi moddalarning 
uchib ketishiga, nachinkaning qorayishiga, karamellizatsiyaga uchragan qand 
ta’mining paydo bo‘lishiga va massasining yopishqoq bo‘lib qolishiga sabab 
bo‘ladi. Aksincha, nachinkada namlikning ko‘p bo‘lishi esa, karamelni saqlaganda 
karamel massasi nachinkada erib ketishiga sabab bo‘ladi. 
Xuddi shuningdek, karamellarga shakl berishda tegishli haroratga rioya 
qilmaslik karamel yuzasida yoriqchalar paydo bo‘lishiga va karamel shaklining 
buzilishiga olib keladi. 
www.sies.uz
Page 118 of 306 

---

119
Karamellarni saqlash jarayonida ro‘y beradigan asosiy nuqsonlardan biri 
karamel yuzasining nam tortishi va karamelning erib qolishi hisoblanadi. Bu 
nuqson yuqorida aytilgandek, karamel massasidagi qaytaruvchanlik xususiyatiga 
ega bo‘lgan qand moddasining miqdoriga va karamelning qanday nisbiy namlikda 
saqlanishiga bog‘liq bo‘ladi. Karamellarda qaytaruvchanlik xususiyatiga ega 
bo‘lgan qand moddasining standartdagi miqdoridan ko‘p bo‘lishi karamelning nam 
tortish qobiliyatini kuchaytiradi. Ikkinchidan, karamellar havoning nisbiy namligi 
yuqori bo‘lgan sharoitda saqlansa ham tezda nam tortib, eruvchan bo‘lib qoladi. 
Karamellarni saqlash jarayonida bo‘ladigan nuqsonlardan biri karamel massasining 
qotib, krisstallashib qolishi hisoblanadi. Bu nuqson karamel massasida 
qaytaruvchan qand moddasining juda kam bo‘lishidan va karamellarni juda quruq 
xonalarda uzoq saqlash jarayonida paydo bo‘ladi. Ba’zan nachinkasi tarkibida yog‘ 
bor karamellar uzoq saqlansa, yog‘ning oksidlanishi natijasida karamellarda 
achchiq ta’m ham paydo bo‘lishi mumkin.