Озик-овкат товарлари сифат экспертизаси-дарслик doc

Sutlarning sifatiga talablar. Pasterizatsiya qilingan tabiiy sigir sutining 
sifati GOST 13277-85 talabiga javob berishi kerak. Mazkur standart talabi 
bo‘yicha sutning sifati organoleptik va fizik-kimiyoviy ko‘rsatkichlari asosida 
baholanadi. Organolpetik ko‘rsatkichlari bo‘yicha sut oq yoki oq-sarg‘ishroq rangi, 
bir xil konsistesiyali, cho‘kindisiz, o‘ziga xos toza ta’m va hidga ega bo‘lishi, 
begona ta’m va hidlarsiz bo‘lishi kerak. Sterilizatsiya qilingan sutlarda esa 
qizdirilgan sutga xos hid va ta’m yaqqol sezilib turadi va rangi sal qo‘ng‘irroq 
bo‘lishi mumkin. Pasterizatsiyalangan sutlar yuzasida qaymog‘i to‘planib qolishi 
ham salbiy ko‘rsatkichlardan biri hisoblanadi. Yuzasida qaymog‘i to‘planib 
qolishlik faqatgina gomogenizatsiya jarayonini o‘tmagan yoki uzoq saqlangan 
sutlardagina bo‘lishiga ruxsat etiladi. 
Standart talabi bo‘yicha sutlarning fizik-kimiyoviy ko‘rsatkichlaridan yog‘ 
miqdori, yog‘siz quruq modda miqdori, nordonligi, tozalik darajasi va harorati 
tekshiriladi. Sutlarda yog‘ miqdori ularning turiga qarab 2,5% dan 6% gacha, 
yog‘siz quruq modda miqdori 7,8-8,1% dan kam bo‘lmasligi, nordonligi kichik 
idishlarga qadoqlangan pasterizatsiya qilingan sutda 21
0 
T dan, sterilizatsiya 
qilingan sutda esa 20
0 
T dan ko‘p bo‘lmasligi talab etiladi. Aholiga sotilayotgan 
sutlarning hamma turi tozaligi bo‘yicha 1-darajali tozalikdan kam bo‘lmasligi 
kerak. 
Savdo tarmoqlariga flyaga, sisterna, konteynerlarda keltirilgan sutlar 
iste’mol qilishdan oldin albatta qaynatilishi kerak. 
Sutlarni qadoqlaganda idishlar toza, sizib chiqayotgan joylari bo‘lmasligi, 
paketlarda bo‘lsa paketlar ivib, deformatsiya bo‘lib qolmagan, aniq va to‘g‘ri 
tamg‘alangan bo‘lishi kerak. 
Taxir, achchiq, yem-xashak ta’mli, metal, moy, mog‘or, molxona hidi kelib 
turadigan, konsistensiyasi cho‘ziluvchan va boshqa kamchiliklarga ega bo‘lgan 
sutlar sotuvga chiqarilmasligi kerak. 
www.sies.uz
Page 198 of 306 

---

199
Pasterizatsiya 
qilingan 
sutlarning 
kafolatlangan 
saqlash 
muddati 
tayyorlangan vaqtidan boshlab 36 soat, sterilizatsiya qilingan sutlarniki esa 10 kun 
qilib belgilangan.