Oziq-ovqat kimyosi

Oziq-ovqat kimyosi fanining vazifalari va uning inson 
oziqlanishidagi ahamiyati 
«Oziq-ovqat kimyosi» fani haqida tushuncha 
 
Oziq-ovqat kimyosi fani umumta’lim fanlardan bo‘lib, inson 
oziqlanishini nazariy asoslarini va ilmiy ahamiyati o‘rganuvchi fandir. 
Oziq-ovqat kimyosi – kimyoviy fanlarni bir qismi bo‘lib, uni
insonlarni oziqlanishida ahamiyati katta. 
Uning vazifalariga xomashyo, yarim va tayyor mahsulotlarni 
kimyoviy tarkibini, xomashyoni va oziq-ovqat mahsulotlarini saqlashda 
va qayta ishlashda yuz beradigan kimyoviy jarayonlarni, yangi oziq-
ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish va ovqatlanish tizimlarini o‘rganadi. 
Fanni o‘rganish ob’yektiga yangi xomashyo manbalari, yangi oziq-
ovqat mahsulotlarini turlari va zamonaviy oziq-ovqat mahsulotlari ishlab 
chiqarish texnologiyasi jarayonlari kiradi. 
Insoniyat oldida turgan eng asosiy muammolardan quyidagilarni 
aytish mumkin. 
 yer yuzi aholisini oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash; 
 energiya bilan ta’minlash; 
 xomashyo bilan ta’minlash; 
 atrof muhit muhofazasi, ekologik va radiatsion xavfsizlikni 
ta’minlash. 
Bular ichida eng muhimi va murakkabi yer yuzi aholisini oziq-
ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash hisoblanadi. 
Inson organizmiga tushadigan ozuqaviy moddalar hujayrada yuz 
beradigan murakkab biokimyoviy jarayonlar natijasida, inson organizmi 
uchun kerakli plastik moddalar va energiya bilan ta’minlaydi. Bundan 
tashqari oziq-ovqat mahsulotlari insonni davolash va profilaktik 
funksiyalarni bajarishi kerak.
Hozirgi kunda insonlarni oziqlanishida bir qancha kamchiliklarni 
ko‘rish mumkin: 
 hayvon yog‘ini ko‘p iste’mol qilish; 
 to‘yinmagan yog‘ kislotalarini tanqisligi 

---

5 
 hayvon oqsilini kam iste’mol qilish; 
 vitaminlarni tanqisligi; 
 mineral moddalarni tanqisligi (kalsiy, temir); 
 mikroelemenlarni tanqisligi (selen, rux, yod, ftor); 
 ozuqaviy to‘qimalarni tanqisligi. 
Asosiy oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan me’yoriy ko‘rsatkich 1-
jadvalga keltirilgan.