Parodontal xirurgiya. Dental implatologiya. Ogiz bushligini protezlashga xirurgik usul bilan tayyorlash. Tish saklovchi operatsiyalar. Ma`ruza maqsadi

 Yuqotilgan 
suyak 
to`qimani 
qayta 
tiklash 
uchun 
turli 
transplantatlardan foydalaniladi. 
Autosuyak. G’ovaksimon nativ autotransplantatlar biologik xossalari tufayli 
moslashish va vaskulyarizatsiya jarayonlari tezrok kechishi bilan boshqa 
osteoplastik moddalardan farq qiladi va kuchli osteoplastik xususiyatga ega. 
Osteogen potentsiali yuqori bo`lganligi sababli, ular qo`llanganda autologik 
intensiv ravishda suyak hosil bo`lish jarayoni boshlanadi. Lekin bu usul jaroxatli 
hisoblanib, operativ aralashuv hajmi ortadi. Periodontitlarda uni qo`llash tavsiya 
etilmaydi. Bundan tashqari autotransplantatlar fugktsional, anatomik va kosmetik 
natijaga kafolat bermaydi. 
Liofilizirlangan, formalinizirlangan va demineralizirlangan allosuyak. 
Bu moddaga mualliflar ko`p e`tibor berishadi, chunki u ishlovga beriluvchan 
bo`lib, keyingi protezlash uchun qulay sharoitlar yaratib berish imkonini beradi. 
Jarroxlik maydoni infitsirlangan bo`lsa, unda formalinizirlangan va qisman 
demineralizirlangan transplantatlar ishlatish tavsiya etiladi. 
A. P. Bezrukova 1978 yilda formalinizirlangan allotransplantatga yuqori 
baho bergan. Undagi formal’degid molekular tufayli mikrobga qarshi xususiyati 
juda yuqoridir. 
Formalizirlangan suyakni mikrobga qarshi xususiyatini o`zaytirish uchun, 
uni kumushli suv orqali O`Z-kavitatsiya qilish tavsiya etiladi. O`z navbatida u, 
shish kamayishiga, jaroxat tozalanishiga, fagotsitoz kuchayishiga va organizmni 
nomaxsus rezistentligini oshirishga olib keladi. [Muxsinov M. 3., Tairov U. T., 
1985]. Suyak transplantatlarni liofilizatsiyasi ularni osteoplastik xususiyatlarini 
kamayishiga olib keladi. Formalinda muvaffaqiyatli regeneratsiya 40% uchraydi, 
liofilizatsiyada esa 70%. 
B. I. Savel’ev (1981 y) fikricha, formalinni kuchsiz eritmalarida 
konservatsiya qilishda to`qimalar xayotligi saqlanib qolmaydi. M.YU.Nazarenko 
(1989 y.) formalinizirlangan transplantatni bitishi dinamikasi sustligi aniqladi. N. I. 
Lokteva (1985) fikricha, g’ovaksimon suyak autotransplantat utkazilganda suyak 
hosil bo`lishini 100 % hisoblasak, formalinizirlangan allotransplantat ishlatilganda 
u 68,7 %, deproteinizirlangan va yogsizlantirilgan suyak ishlatilganda 45,3 % 
tashkil etadi. aytib utilganlardan ko`rinib turibdiki, periodontitlarda bu turdagi 
transplantatlarni ishlatib bo`lmaydi. 
Demineralizirlangan transplantatda osteoinduktiv xossalar yaqqol namoyon 
bo`lganligi, boshqa turdagi allosuyaklarga nisbatan suyak defektlarini to`ldirishda 

---

qulayrokdir. Osteogenezni maxalliy regulyatorlari o`zaro bir birini to`ldirib yangi 
to`qima elementlar differentsirovkasini chaqiradi va ularni umumiy sonini 
regulyatsiya qilib turadi. 
Umumiy kamchiliklari esa, ularni immunogenlik xossasi hisoblanadi. 
Ba`zida ularni fonida yallig’lanish belgilari paydo bo`lishi mumkin.