Parodontal xirurgiya. Dental implatologiya. Ogiz bushligini protezlashga xirurgik usul bilan tayyorlash. Tish saklovchi operatsiyalar. Ma`ruza maqsadi

Laxtakli operatsiyalar azaldan xirurg – paradontologlar vazifasiga 
kiritilgan xirurgik aralashuvlar hisoblanadi. TSeshinskiy—Vidman— Neyman 
operatsiyasi asosiy laxtakli operatsiya hisoblanadi. 
Bunday muolajani o`ylab topishdan maqsad, suyak destruktsiyasi katta 
hajmlarida kyuretaj yordami qoniqarli natija ololmaslikda. Aslida bu operatsiyalar 
kyuretajni mukammallashuvidir. 
O`tkazish usuli. Avval tishlar davolanadi, yallig’lanishga qarshi davo 
o`tkaziladi va tanlab olingan tishlar charxlashi o`tkaziladi. Bemorni gigienik 
ta`limi asosiy o`rinda turadi. 
Og’riqsizlantirish o`tkazilgandan so`ng, jaroxat maydoni chegarasi bo`ylab, 
tishlararo surg’ichlardan biroz o`tib ikkita kesim utuv burmasigacha o`tkaziladi. 

---

Milk chetidan 1,5-2,0 mm o`tib lunj vat il tomondan ikkita vertikal kesim 
o`tkaziladi. Tishlararo surg’ichlar ajratiladi. Raspator yordamida suyak usti pardasi 
lunj tomondan utuv burmasigacha va 4-5 mm til tomonidan ochiladi. Bunda 
shifokor suyak cho`ntaklarni to`liq tozalashga imkon yaratadi. Medikamentoz 
ishlov qaytariladi. Ba`zida jaroxat uchog’i qo`shimcha jaroxatlanadi, chunki uning 
devori quruq bo`lishi kerak emas. So`ngra laxtaklar o`z joyiga qo`yiladi. Tish 
buyin qismi ochilib quymaslik uchun qo`shimcha kesuvlar shilliq qavatda 
o`tkaziladi va vertikal kesimlar sohasida va tishlararo sohada fiksatsiyalanadi. Tish 
milk birikmasi shakllanishi va periodont va suyak to`qimasi regeneratsiyasini 
yaxshilash maqsadida manjetli choklar qo`yiladi, ayniqsa frontal sohada. Laxtakli 
operatsiyalar katta suyak destruktsiyalarda o`tkazilishini va bunda tishlar 
qimirlashi ko`zatilishini inobatga olib, tishlar operatsiyadan oldin shinalanadi.
Operatsiyalarni barcha turlarini aytib o`tish shart emas. CHunki ularning 
barchasi davo effektini oshirishga qaratilgan. Ko`p xollarda modifikatsiyalar 
jaroxatlanishni kamaytirishga va operatsiyadan keyingi davrni tinch o`tishiga 
qaratilgan. Bunday operatsiyalar turiga lazer skal’pel’, lazer usullar va 
radioskal’pel’ misol bo`la oladi. 
YAngi fikrlar generatori bo`lib, aralashuvdagi doimiy kamchiliklar 
hisoblanadi. Asosiysi bu periodontal to`zilmalarni kafalatlanman reparatsiyasidir. 
Birlamchi kosmetik effekt ketsingi to`qima retraktsiyasi natijasida susayadi. Unga 
sabab, yumshoq to`qimalardagi yallig’lanish alomatlari bartaraf etilgandan keyin 
xam, periodontal to`zilmalar va suyakda distrofik o`zgarishlar qoldiq alomatlari 
ko`zatiladi. Bundan tashqari destruktsiya darajasi, bemor yoshi va barcha 
to`qimalar regeneratsiya xususiyatlari o`zviy bog’liqdir. Operatsiya natijasiga 
paradontal to`zilmalarni regeneratsiya xususiyatlari turliligi katta ta`sir ko`rsatadi.
Yuqotilgan suyak to`qimasini tiklash uchun organiq va neorganiq moddalar 
tavsiya etiladi. Tish milk birikmasini shakllanishi uchun tish yuzasiga ishlov berish 
uchun turli moddalar taklif etilgan. Trofik jarayonlarni aktivligini oshirish 
maqsadida turli fizik va farmakologik vositalar tavsiya etilgan. 
Davo natijasi suyak destruktsiyasi va cho`ntaklar shakliga bog’liq bo`ladi. 
Agar suyak defektlari 3 tomondan al’veolyar suyak va 1 tomondan tish yuzasi 
bilan chegaralangan bo`lsa, ular to`rt devorli defektlar deyiladi. Agar al’veolyar 
suyakdan 2 devor va 1 devori tish yuzasida iborat bo`lsa, bunday defektlar 
uchdevorli deyiladi. Uch va to`rtdevorli defektrlarni davo muvaffaqiyatli kechadi. 
Agar defekt ikkidevorli bo`lsa xirurg ishi qiyinlashadi. SHularni inobatga olib, 
yuqorida aytib o`tganimizdek, bunday kasallikni davolashga universal davo usulini 
qo`llab bo`lmaydi. SHuning uchun xirurglar doimo davolash usullarini 
modifikatsiyalab 
kelishmokda. 
Zamonaviy 
modifikatsiyalardan 
biri, 
bu 

---

osteoplastik moddalar, yunaltirilgan to`qima regeneratsiya usuli va tish ildizlarini 
kimyoviy ishlov berishlar misol bo`lla oladi.