Педагогическая интеграция: методология, теория, технология : монография

Pedagogik shakllar , pedagogik ­jarayonning boshqa tarkibiy qismlari kabi, bir tomondan, ­integratsiya jarayonlarini amalga oshirish uchun yashirin yo'naltirilgan qobiliyatga ega bo'lsa, boshqa tomondan ­, ular tarkibida o'ziga xos integrativ tarkibiy qismlarga ega ­. Oddiy misol: har qanday dars integrativ ­salohiyatga ega, ammo bu bilan birga integrativ dars ham mavjud. Integrativ shakllarning alohida ahamiyati tufayli integrativ dars, integrativ kun, integrativ seminar ­, integrativ ma'ruza, integrativ imtihonni ko'rib chiqishga to'xtalib o'tamiz .­
Eng rivojlangan shakli integrativ darsdir [20, 22, 77, 165, 175, 430 va boshqalar]. Uning asosiy xarakteristikasi o‘rganilayotgan material mazmunini, nazariy va ishlab chiqarish mashg‘ulotlarini, umumiy ta’lim siklining o‘quv fanlarini o‘zaro umumlashtirish, ikki yoki undan ortiq o‘qituvchilar faoliyati va boshqalarni sintez qilishdir.Bu darsning pedagogik salohiyati ­bilimlarni shakllantirish qobiliyatidir. ­va uni birlikda qo'llash qobiliyati, o'rganishga bo'lgan qiziqishni oshirish, ­keskinlik, qo'rquv, o'z-o'zidan shubhalanishni olib tashlash.
A.P.Chexov ishini o'rganish misolida ko'rsatamiz . ­Integrativ darslarni, jumladan, “Adabiyot”, “Estetika”, “Chet tili” kabi fanlarni tashkil qilishda “vegetativ” integratsiya mexanizmidan foydalanilgan ­. "Va iloh, ilhom, hayot, ko'z yoshlar va sevgi" (A.P. Chexov ishi) mavzusidagi dastlabki ikkita darsda bog'lovchi bo'g'in ("tayoq", "yadro", tizimni tashkil etuvchi omil, hamkorlik intizomi) ­adabiyot edi. Spiral dastur asosida qurilgan ushbu darslar ilgari o'rganilgan materialni takrorlash, faollashtirish va kengaytirish imkoniyatlarini o'z ichiga oladi , bu "ketma-ket", "vertikal" integratsiya ­(oldingi bilimlarni qayta ko'rib chiqish va qayta qurish) jarayonini bosqichma-bosqich amalga oshirdi . ­Darslar davomida talabalar, shuningdek, yozuvchining shaxsiy hayoti va o'sha davrning boshqa ko'zga ko'ringan shaxslari, hayoti ­A.P.Chexov (O.L.Knipper, I.I.Levitan, P.I.Chaykovskiy) hayoti va ijodi bilan chambarchas bog'liq bo'lgan yangi ma'lumotlarga ega bo'ldilar. 19-asr oxiridagi teatr, sanʼat va rassomlik haqidagi munozaralarni uzviy oʻz ichiga olgan.O.L.Knipperning sevimli sheʼrlari nemis tilida yangragan.
Integratsion darsga o'z mazmuni va vazifalari bilan yaqinlashtiring . Maktab kunini birlashtirishning uchta modelini ajratib ko'rsatish mumkin . ­Birinchi modelning mohiyati shundaki, bir kunda bir nechta darslar o'tkaziladi, ular umumiy murakkab muammoni (predmetlararo aloqalar) ochib berish bilan birlashtiriladi. O'quv kunini bunday ­tashkil etish o'quvchilar bilimini sintez qilishga, ­o'quvchilar bilimini shakllantirishda turli fanlar o'qituvchilari harakatlarining birligiga erishishga yordam beradi, bu esa, o'z navbatida, ­o'qituvchilarning maktabgacha ta'lim sohasidagi dastlabki hamkorligi bilan ta'minlanadi. sinflarni tayyorlash. Integrativ kunning yana bir modelining o'ziga xos xususiyati maktab kunida nazariya va amaliyotning uyg'unligida ifodalanadi ­. Avvalo, ­6 soat davom etadigan bir darsda maxsus texnologiya va ishlab chiqarish o'qitishni birgalikda o'rganish haqida gapiramiz. Ushbu o'rganish shaklining yana bir nomi ikkilik darsdir. Maktab kunini integratsiya qilishning uchinchi modeli - bu "immersion" ("kontsentratsiya ­"). Unga ko'ra, bir o'quv kunida birdan uchtagacha fanlar o'rganiladi. Bunga bir mavzu bo'yicha ketma-ket bir nechta darslarni o'tkazish orqali erishiladi.
Integratsion seminar quyidagi sharoitlarda mumkin: ikki yoki undan ortiq fanlar bo'yicha sinf materiallarini sintez qilish ­; turli bilim sohalari mutaxassislarining ishida ishtirok etish; talabalardan turli, ba'zan bir-birini istisno qiluvchi hodisalar (jarayonlar, ta'limotlar, tushunchalar, pozitsiyalar va boshqalar) o'rtasida umumiy til topishni talab qiladigan muhokama mavzusini ­tanlash . ­Ushbu shartlar kümülatif yoki alohida ko'rinishi mumkin ­. Demak, birinchi shartning bajarilishiga misol tariqasida ­pedagogika va psixologiya o'quv materiallari asosida o'tkaziladigan seminarlarni nomlash mumkin; pedagogika, psixologiya va fiziologiya; fizika ­va kimyo; falsafa, fizika va biologiya. Bunday seminarlar turli bilim sohalari ma'lumotlarini aks ettiruvchi integrativ fanlarni o'qitish jarayonida mumkin . ­Xususan , bu psixopedagogika, falsafa ­va ta'lim tarixi, psixologlar uchun pedagogika bo'yicha ishlab chiqilgan kurslarga tegishli [339, 439, 482].­
turli fan sohalari mutaxassislarining birgalikdagi faoliyati bilan ajralib turadigan seminarlar o'tkazilmoqda . ­Masalan, kasb-hunar ta’limi metodikasi bo‘yicha seminarlarda ba’zi hollarda ­metodika o‘qituvchisidan tashqari ­umumiy pedagogika kafedrasi vakilining ham ishtirok etishiga yo‘l qo‘yiladi. va umumiy pedagogik bilimlar, yaxlit pedagogik tafakkurni shakllantirish. Bu yondashuv Ural davlat kasb-hunar pedagogika universitetida bir muncha vaqt metodika o'qituvchisi umumiy pedagogika fanidan dars berganida amalda qo'llanildi . ­Biroq, ­maqsadli integrativ faoliyat g'oyasi bilan yoritilmagan kombinatsiya ­samarasizdir. Ayniqsa, bu holatda biz bir tomonlama kombinatsiya haqida gapiramiz. Biroq, umuman olganda, tegishli texnologik yordam bilan integratsiyaning ushbu yo'nalishi ­istiqbolli bo'lishi mumkin.
Pedagogikada nizoni tashkil etish va o'tkazishning dastlabki qoidalari ishlab chiqilgan [431]. O'quv nizosi - o'qituvchi tomonidan tayyorlangan, tashkil etilgan va o'tkaziladigan o'quv materialining jamoaviy muhokamasi bo'lib, uni muhokama qilish jarayonida har tomonlama tahlil qilish va bahslash mumkin. Bahsning o'zagi munozarali muammoli vaziyat bo'lib , ­muammoni talqin qilish va uni hal qilish yo'llarini tushunishning noaniqligini anglatadi . ­Integrativ muhokama seminari ko'rib chiqilayotgan hodisalarning umumiy tomonlarini topishga qaratilgan. Asosiy e'tibor ularning farqlariga emas ­, balki aniqlash oson bo'lmagan o'xshashliklariga qaratilgan. Bog'lanishni ko'rish uchun, o'zaro bog'lash qiyin bo'lgan narsalar orasidagi birlik ­seminar ishtirokchisining asosiy vazifasidir. Bo'lajak o'qituvchi uchun buni qanday qilishni o'rganish ayniqsa muhimdir ­, chunki antinomiya (bir-birini istisno qiluvchi hodisalar o'rtasidagi aloqalarni ko'rish qobiliyati ) ­u tayyorlanayotgan faoliyatning zaruriy atributidir . ­Pedagogikaning madaniy sohasi boshqa faoliyat turlari kabi birlashgan va bo'linmasdir.