III bo‘lim. Texnik rasm elementlari.
7
|
Tekis shakl va geometrik jismlarning texnik rasmlarini qurish
|
Texnik rasm xaqida tushuncha va uning vazifasi. Soya va shtrixovka turlari va uning vazifasi. Soya va shtrixovka turlari va uning vazifasi. Modelning texnik rasmini chizish va unga soya berish.
|
2
|
N,A
|
1
|
IV bo‘lim. Mashinasozlik chizmachiligi.
|
8
|
Ko‘rinishlar. Asosiy va qo‘shimcha ko‘rinishlar.
|
Mashinasozlik chizmasi va uning vazifasi. Xozirgi zamon chizmalari. Asosiy va yordamchi ishlab chiqarish buyumlarining ish chizmalari ularning turlari va vazifasi. Ko‘rinishlarning vazifalari. Asosiy ko‘rinishlarning joylashishi, qo‘shimcha ko‘rinishlar ularning joylanishi va belgilanishi.
|
2
|
N,A
|
1
|
9
|
Qirqim va uning turlari. Oddiy qirqimlar.
|
Qirqim xaqida tushuncha. Qirqimning vazifasi, belgilanishi, mazmun va moxiyati. Qirqim berish qonun-qoidalari. Qirqim turlari. Oddiy va murakkab qirqimlar xaqida tushuncha. Maxalliy qirqimlar, og‘ma qirqim xaqida tushuncha. Oddiy qirqim turlari: gorizontal, frontal, profil qirqimlar.
|
2
|
N,A
|
|
10
|
Murakkab qirqimlar.
|
Murakkab qirqim siniq va pog‘onali qirqimga bo‘linadi. Oddiy va murakkab qirqimnmng bir-biridan farqi. Maxalliy qirqimlar va ularning vazifasi. Og‘ma qirqimning vazifasi. Qirqim berilgan yuzani 45* qiyalikda shtrixlash.
|
2
|
N,A
|
1
|
11
|
Kesim va uning turlari.Chizmalardagi shartlilik va soddalashtirishlar.
|
Kesim xaqida tushuncha, kesimning mazmun moxiyati va vazifasi. Kesim turlari: ustama va chetga chiqarilgan kesim xaqida tushuncha. Ustama va chetga chiqarilgan kesimlarning chizmada tasvirlanishi va belgilanishi. Kesimning qirqimdan farqi.
Chizmalardagi shartlilik va soddalashtirishlar xaqida. Detal simmetrik ko‘rinishga ega bo‘lsa qirqim va kesimlarni qisman tasvirlash. Uzun predmetlarni uzib tasvirlash.
|
2
|
N,A
|
1
|
12
|
Ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar.
|
Turli mashina va mexanizmlarida uchraydigan tipik birikmalar xaqida tushuncha. Detallar birikmalarinig turlari: ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar.
Ajraladigan birikmalar xaqida tushuncha va ularga misollar. Ajralmaydigan birikmalar xaqida tushuncha va ularga misollar. Standart detallar xaqida tushuncha.
Shponkali va shlitsali birikmalar xamda ularning vazifalari. Shponkali va shlitsali birikmalarning turli xillarini tasvirlanishi. Shtiftlar bilan biriktirish. Parchin mixli birikmalar va ularning vazifasi. Parchin mixli birikmalarni tasvirlash. Parchin mixli birikmalarni tasvirlash birikmalarni tasvirlashda yig‘ish chizmasida qo‘llaniladigan soddalashtirishlar. Payvand birikmalar va ularning vazifasi. Payvand choklarining asosiy turlari, ularning chizmada shartli tasvirlashi, belgilanishi. O‘zaro payvandlab biriktirilgan detallardan iborat uzel va buyumlarning tasvirlashi. Payvand uzellarni tasvirlashda yig‘ish chizmasida qo‘llaniladigan soddalashtirishlar. Kavsharlab va yelimlab biriktirish. Asl nusxalarni tayyorlash.
|
2
|
N,A
|
1
|
13
|
Rezbali biriktirish detallari.
|
Silindr sirtidagi vint chiziq. Xar xil profilli rezbalar. Rezbani tasvirlash. O‘yiqlar, faskalar. Standart va maxsus rezbalarni belgilanishi. Standartmas profilli rezbalarni tasvirlash va belgilash. Rezbali biriktirish detallarning xaqiqiy o‘lchamlari bo‘yicha GOSTga muvofiq tasvirlash. Rezbaning tashqi diametriga qarab shartli munosabatlarga asosan rezbali maxkamlash detallarni yig‘ish chizmasida tasvirlash. Rezbali biriktirish detallarni tasvirlashda yig‘ish chizmasida qo‘llanuvchi soddalashtirishlar. Boltli, shpilkali va vintli birikmalarni tasvirlash, truba rezbalarining xususiyatlari, fitinglar qo‘llangan trubalarning xususiyatlari. Rezbali birikmalarni tasvirlash. Ichki va tashqi rezbalarning belgilanishi.
|
2
|
N,A
|
1
|
14
|
Eskiz va uni tuzish bosqichlari.
|
Eskizning vazifasi va uning ish chizmasidan farqi. Detal eskizini chizish tartibi va izchilligi, o‘lchamlarni qo‘yishi. O‘lchov asboblari va detallarni o‘lchash usullari. Chiziqli qiyaliklar. Markaz teshiklar, o‘yiq va faskalar. Yoyilmada bukish chiziqlarini belgilash. Yuzalarning tozalik belgisini va ishlov berish xamda termik ishlanganligini chizmada qo‘yish. Detallar tayyorlash uchun ishlatiladigan materiallarni chizmalarda belgilash.
|
2
|
N,A
|
1
|
15
|
Detallarning ish chizmalarini chizish.
|
Ish chizmalariga oid texnikaviy talablar. Ish chizmalari: tarifi, vazifasi va ularga qo‘yiladigan talablar. Detalning berilgan eskiziga muvofiq ish chizmasini chizish tartibi. Masshtab tanlash, format va komponovkalash.
|
2
|
N,A
|
1
|
16
|
Auditoriyada mustaqil ishlash
|
Auditoriyada berilgan vazifalar bo‘yicha mustaqil ishlash.
|
2
|
N,A
|
|
17
|
Tishli uzatmalar
|
Tishli uzatmalarning turlari va vazifalari. Standartga muvofiq belgilar. Tariflar va asosiy terminlari. Ish chizmasida tishli g‘ildirak va chervyaklarning shartli tasviri. Standartga muvofiq silindrik konussimon va chervyakli uzatmalarning shartli tasviri. Tishli uzatmalarning amaliy axamiyati.
|
2
|
N,A
|
1
|
18
|
Buyumning yig‘ish chizmalarini tuzish va o‘qish
|
Yig‘ish chizmasi uning vazifasi, ishlab chiqarishdagi o‘rni. Yig‘ish chizmasi uchun detal eskizlar chizish. Yig‘ish sxemasini tuzish. Nomerlash. Yig‘ish va qismlarga ajratish tartibi. Yig‘ma birligi detallari eskizlarni asliga qarab chizish. Tutashuvchi o‘lchamlarni bog‘lash. Eskizda yuzalarining tozalik xamda termik ishlov berish ishlov belgilarini standartga muvofiq qo‘yish. Detallarni biriktirish xarakteri va detallarning chizmalari qo‘yim xamda o‘tkazish belgilarini standartga muvofiq chizish. Yig‘ish chizmasini eskizga asosan chizish tartibi. Proyeksiyalar soni va masshtabini tanlash. Format tanlash. Yig‘ish chizmasiga o‘lchamlar qo‘yish. Qirqimlarda shtrixlash. Salnik qurilmasi, dumalash podshipnigi, prujina, metallmas, keramika va boshqalarni tasvirlash. Buyum qismlarini chetki yoki o‘rta vaziyatida tasvirlash. Tutashuvchi detallarni tasvirlashdagi konstruktiv xususiyatlar. Yig‘ish chizmasiga standartga muvofiq o‘lchamlar qo‘yish. Pozitsiya nomerlarini qo‘yish, belgilash. Spetsifikatsiya tuzish. Spetsifikatsiyada standart detallarni belgilash.
|
2
|
N,A
|
1
|
19
|
Buyumning yig‘ish chizmasini detallarga ajratib chizish.
|
Yig‘ish chizmasini detallarga ajratib chizish xaqida tushuncha. Ajratib chizilgan detal chizmasiga o‘lcham qo‘yish.
|
2
|
N,A
|
1
|
|
