«Pedagogika hám psixologiya» bakalavr tálim baǵdarı 4-g- kurs talabasınıń pedagogika hám psixologiya pánlerin oqíTÍw metodikasí páninen

II-BAP. Pedagogikaliq panlerdi oqitiwda doretiwshilik testlerden paydalanıw jol- jobaları
2.1. Pedagogikaliq panlerdi oqitiwda doretiwshilik testlerden paydalanıw metodikasi
Studentler tárepinen qıyınshılıq dárejesi hám mazmunan birdey test tapsırmalardı orınlaw arqalı alınǵan nátiyjelerine muwapıq siyasiy gruppalastırıw kriteryası olardı kúshli, orta hám kúshsiz gruppalarǵa ajıratıw múmkin.
Muzkur siyasiy gruppalastırıw arqalı studentler tárepinen ózlestirgen bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerindegi tipik kemshilikler hám boslıqlardı anıqlaw, olarǵa toqtatıw beriw jolların tabıw imkaniyatın beredi.
Pedagogikalıq testler-bul qıyınshılıq dárejesi boyınsha ósip baratuǵın, ayriqsha formaǵa iye, studentlerdiń arnawlı bir mazmun maydanınan tayarlıq dárejesin sapalı hám nátiyjeli baqlaw hám bahalawǵa múmkinshilik beretuǵın tapsırmalar sisteması esaplanadi.
Tapsırmalar sisteması delingende, arnawlı bir tema, bap, bólim yamasa kurs mazmunın ózinde sáwlelengenlestirgen hám sistema payda etiwshi ózgeshelikke iye bolǵan oqıtıwshı tárepinen saylanǵan tapsırmalar kompleksi túsiniledi.
Test tapsırmalarınıń ayriqsha forması ápiwayı soraw -juwaptan parq etip, test tapsırig'i sorawları hám juwapları jay hám qısqasha bolıwı menen anıqlama bernedi.
Test tapsırmalarınıń arnawlı bir mazmunı delingende kurs temaları hám olardıń mazmunı daǵı qadaǵalaw etiliwi kerek bolǵan oqıw materialları túsiniledi.
Test tapsırmalarınıń ósip baratuǵın qıyınlıq dárejeleri sistema formasında sáwlelengenlestirilgen tapsırmada dáslepki testler reproduktivlik, produktiv, keyingileri bóleka-izertlewli hám dóretiwshilik (kreativ) bolıwı názerde tutıladı. Test tapsırmalarınıń qıyınlıq dárejesi kórsetkishleri sistema payda etiwshi, usınıń menen bir qatarda tapsırmalar strukturasın anıqlawshı faktor esaplanadi.
Test tapsırmalarınıń logikalıq tárepten tiykarlanǵanlıǵı kriteryası ózinde soraw hám tapsırmalardıń logikalıq izbe-izlilikde hákis ettiriliwi túsiniledi.
Test tapsırmaları logikalıq dúzilisine kóre: induktiv yamasa deduktiv bolıwı múmkin.
Test tapsırmalarınıń juwapları mazmunga uyqas, qısqa pikirli, anıq, qısqasha, tuwrı hám nadurıs gáplerden ibarat boladı. Test tapsırmalarındaǵı tuwrı hám nadurıs juwaplardıń quramındaǵı sózler birikpesi hám sanı birdey bolıwı talap etiledi.
Studentlerdiń bilim dárejesi test tapsırmaları arqalı qadaǵalaw etilgen hám alınǵan nátiyjelerdi analiz etiw arqalı olardıń usı kurs boyınsha DTS menen normalanǵan bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerdi iyelegenlik dárejesi anıqlanadı.
Sonı atap kórsetiw zárúr, test tapsırmalarında bilimler strukturasınıń izbe-izligi tuwrı hám nadurıs juwaplardıń logikalıq jóneliste talap dárejesinde beriliwi kerek.
Talap dárejesinde dúzilgen test tapsırmalarınıń nátiyjeleri, yaǵnıy studentlerdiń toplaǵan balları hám kórsetkishleri usı kurs boyınsha oqıw procesiniń maqsetke muwapıq islengenligi, tálimdiń individuallashtirilganligi, siyasiy gruppalastırılgan jantasıwdıń bar ekenligi, pedagogdıń pedagogikalıq uqıpı, qadaǵalawdıń shınlıǵına tikkeley baylanıslı boladı.
Oqıtıwshı arnawlı bir kurs boyınsha studentlerdiń sol kurs boyınsha DTS menen normalanǵan bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerdi baqlaw hám bahalaw Reyting sistemasınıń ámeldegi, aralıq hám juwmaqlawshı qadaǵalaw ushın test tapsırmaların dúziwde áwele tiykarǵı itibardı, DTS mazmunın qamtıp alınıwı, yaǵnıy mazmunı hám formasına, test tapsırmaları ortasında ajıralmaslıq hám izbe-izlikke qaratıwı kerek.
Standart testler. Test tapsırmalarına qoyılatuǵın tiykarǵı talap, hár bir test arnawlı bir mazmun, quram, pútinlik hám strukturaǵa ıyelewi kerek. Sonı názerde tutqan halda, ol tapsırma mazmunı, orınlaw tártibi, qaǵıydası, sol tapsırmanı orınlaw nátiyjesinde studenttiń iyelewi múmkin bolǵan balı hám test nátiyjelerin ulıwmalastırıw boyınsha kórsetpelerden ibarat bolıwı zárúr.
Test tapsırmalarınıń pútinligi ol bir tema, bap, bólim yamasa kurs mazmunın qamtıp, olardı baqlaw múmkinshiligine iye ekenliginde kózge taslanadı.
Hár bir test tapsırig'i pútin tapsırmanıń bir bólegi retinde arnawlı bir mazmunni óz ishine aladı hám málim bir wazıypanı atqaradı, sol sebepli olardıń qandayda-birın alıp taslaw bilimlerdi anıqlaw procesi hám sapasına tikkeley tásir kórsetedi.
Test tapsırmalarınıń strukturasına tapsırmanıń óz-ara baylanıslılıǵın ámelge asırıw arqalı eriwiladi. Tiykarınan, hár bir test tapsırig'i bir-biri menen ulıwma mazmun hám eriwiliwi názerde tutılǵan nátiyjelerdiń ulıwma variatsiyasi arqalı baylanıslılıǵın kóriw múmkin.
Standart pedagogikalıq testler mazmunı hám mánisine kóre: gomogen hám geterogen testlerge ajratıladı. Gomogen testler bul qıyınshılıq dárejesi boyınsha ósip baratuǵın, ózine tán formaǵa iye bolıp, studentlerdiń arnawlı bir mazmun maydanınan tayarlıq dárejesi, bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin sapalı hám nátiyjeli qadaǵalaw qılıw hám bahalawǵa mólsherlengen bir oqıw kurs boyınsha dúzilgen tapsırmalar sisteması esaplanadi.
Geterogen testler bul qıyınshılıq dárejesi boyınsha ósip baratuǵın, ayriqsha formaǵa iye bolıp, studentlerdiń arnawlı bir mazmun maydanınan tayarlıq dárejesi, bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin sapalı hám nátiyjeli baqlaw hám bahalawǵa mólsherlengen bir neshe oqıw kurs boyınsha dúzilgen tapsırmalar sisteması esaplanadi.
Standart bolmaǵan testler Standart testler mazmunı boyınsha reproduktivlik hám produktiv dárejede, quramı tárepinen test tapsırig'i sorawı hám tuwrı hám nadurıs juwaplardan ibarat bolsa, standart bolmaǵan testler óziniń mazmunı, dúzilisi hám qollanıw maqsetine kóre arnawlı bir dárejede parıq etedi.
Standart bolmaǵan testler mazmunı hám mánisine kóre tómendegi gruppalarǵa ajratıladı :
1. Integrativ testler;
2. Adaptiv testler;
3. Kriteryalı -móljel alıw testleri.
Integrativ testler integral mazmun, forma, qıyınshılıq dárejesi boyınsha ósip baratuǵın, tálim shólkeminiń pitkeriwshisiniń tayarlıq dárejesi haqqında ulıwmalasqan juwmaqlawshı juwmaq shıǵarıwǵa múmkinshilik beretuǵın test tapsırmaları esaplanadi.
Adaptiv testler avtomatlastırılgan, studentlerge salıstırǵanda individual jaqınlaw imkaniyatın beretuǵın, tapsırma mazmunı, orınlaw tártibi, qaǵıydası, sol tapsırmanı orınlaw nátiyjesinde studenttiń iyelewi múmkin bolǵan balı hám test nátiyjelerin ulıwmalastırıw boyınsha kórsetpelerden ibarat boladı.
Adaptiv testlerdiń tiykarǵı toparın piramidalı adaptiv testler tashkil etip, qollanıw maqsetine kóre: ortasha salmaqlıqtaǵı, studenttiń tańlawına kóre aralas, tapsırmalar bankinen tek qıyın dárejeli bolıwı múmkin.
Adaptiv testler tálim-tárbiya procesin shólkemlestiriwdiń modulkredit paradigmasında tabıslı qollanıwı múmkin. Onıń ushın pedagog bir tema, bap, bólim, kurs mazmunı boyınsha túrli qıyınshılıq dárejedegi bir neshe variantlı test tapsırmaların dúziw hám ámelde qóllaw uqıpına ıyelewi kerek.
Kriteryalı -móljel alıw testleri studentlerdiń ulıwma tayarlıq dárejesi, usı kurstıń oqıtilish sapası, pedagogdıń pedagogikalıq uqıpı, tálim-tárbiya procesi natiyjeliligin anıqlaw maqsetinde ótkeriledi.
Usı test tapsırmaların dúziw ushın áwele oqıw stul mazmunı DTS tiykarında analiz etiledi, bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybeler anıqlanadı, olardı anıqlaw ushın tapsırmalar kompleksi dúziledi, usı tapsırmalar test tapsırmalarına aylantırıladı hám sınaq ótkeriledi, pirovar nátiyjede studentlerdiń sol kurstı ózlestiriw dárejesi maydanınan juwmaq tayarlanadı.
Kriteryalı -móljel alıw test sınaqları arqalı studentlerdiń bilimlerindegi boslıqlar anıqlanadı hám olardı saplastırıw jolları anıqlanadı.
Joqarıda belgilengen standart bolmaǵan test tapsırmaların tálimtarbiya processinde maqsetke muwapıq paydalanıw procesi studentlerdiń ózlestirgen bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerin shın hám odilona baqlaw hám bahalaw imkaniyatın beredi.