Шоҳимардонда...
Ҳозир:
Кўтарилдим шоир ухлоқ юксакка,
бир қучоқ гул, дилда эҳтиром,
Устоз руҳига шеърим,
қалам ва илҳом.
Мен якка
Шоирдан ўзгаси
унут... (Зулфия, Сўроқлайди
шоирни шеърим)
2. Бу усул лирик қаҳрамоннинг табиатдан,
воқеа-ҳодисалардан таъсирланиш, хусусан, завқ
олиш ҳолатини беришда жуда қўл келади:
Ярқираб кўринар қадим Бухоро,
Ярқираб кўринар гўзал Фарғона.
Эҳ, шу ширин фурсат, шу гўзал асно
Масъум гўдагингни уйғотгил
она..,
Уйғот, барқут тунга термулсин тўйиб!
(Ж. Камол)
3. Бирор нарсадан безовталик, қалбдаги но-
тинчлик фикрни бир маромда ифодалашга имкон
бермаслик ҳолати акс этади:
Биттагина паноҳ,
Қариндошим шу
Айткин-айткин синглим,
Уҳ... кўп кўрмасин. (У. Носир, Нахшон)
4. Ғазаб, нафрат ҳисси тўлқинланганда ҳам
одоб юзасидан ёки бошқа бирор сабаб билан уни
очиқ баён қилиб бўлмаслик берилади:
Ўн еттинчи йилда илк бор
Сизни асли
йўргакда...
Афсус, Ҳануз шу армон бор.
1
Каримов С. Бадиий услуб ва тилнинг ифода тасвир воси-
талари. – Самарқанд, 1994. – Б. 53-55.
Пушаймон бор юракда. (Э. Воҳидов, Сармо-
ядор)
5. Диалогик нутқ жараёнида суҳбатдошнинг
бири иккинчисига бўлган салбий муносабатини
жим қолиш йўли билан билдиради:
Нозим. Яхши денг? Уни ҳамма ҳам яхши
кўрарди шекилли? Шунақами?
Атлас. ...
Нозим. Сиз ҳам яхши кўрарсиз?
Атлас. ...
Нозим. Яхши кўрарсиз-да. Ҳамма яхши кўрган
кишини сиз ёмон кўрармидингиз?
Атлас. ... (У. Носир, Атлас)
6. Асар қаҳрамони воқеалар таъсиридан ўзи-
ни бутунлай йўқотиб қўйган. Муаллиф бу кайфият
тафсилотини бериб ўтирмасдан, уни ифодалаш
учун жим қолиш усулига мурожаат қилади ва шу
билан персонаж нутқини мантиқсизликдан халос
қилади: Орзуманд. Ҳа... мен уни ўзим деб билар-
дим. Мен унда ўзимнинг расмимни кўрган
Do'stlaringiz bilan baham: |