Plastmassalarni qaytaishlash texnologiyasi

Cho‘zilishga sinash — plastmassalarning ch o ‘zilishga b o ig a n
mustahkamlik chegarasi (a cho«z) dir. U eng yuqori ch o ‘zuvchi kuch- 
ning nam una ko'ndalang kesimi yuziga nisbati bilan aniqlanadi 
(MPa):
a
-1L 
„
-ZL
l
-
ch0‘z - bh ’ 
ch0 z ~ bh ’
bu yerda: 
Pu — namuna uzilgan vaqtdagi kuch, H; b — nam una ish 
qismining eni, sm; h — nam una ish qismining qalinligi, sm; Pa
ch 
— 
oqish chegarasi boshlanishidagi kuch, N.
N am unaning uzilish vaqtidagi nisbiy uzayishi (Ecbo‘Z) va oqish 
chegarasiga mos kelgan nisbiy uzayishi (Echo,z
 
oq) quyidagi form u- 
lalar yordamida topiladi:
Г 
_ A^cho‘z юг» 
T7 
^^cho'zoq , „p.
ЛсЬо‘г ------------ ^cho'z.oq = -------------;-------10°.
'0 
4 
k
bu yerda: 
A/cho.z — uzilishdagi nam una bazasi uzunligining ortgan 
qismi, mm;
A/cho‘Z.oq — oqish chegarasidagi nam una bazasi uzunligining 
ortgan qismi, mm;
/0 — nam una bazasining dastlabki uzunligi, mm;
Siqilishga sinash — nam unalarning sinib tushgunga qadar si- 
quvchi kuchlar ta ’siriga qarshilik k o ‘rsata olish xususiyati plastma- 
ssalaming siqilishga boMgan mustahkamlik chegarasi deb ataladi. 
Sinash paytida quyidagi kuchlar aniqlanadi: 
siqilishdagi buzuvchi kuchlanish (M Pa) — nam unani buza- 
digan yoki un i darz ketkazadigan yuklamaning nam unaning dast­
labki ko‘ndalang kesim yuziga nisbati;
21

---

• 
siqilishdagi oqish chegarasi (M Pa) — ta ’sir etuvchi kuch miq­
dori oshmasa ham deformatsiya ortishida ro‘y beradigan yuklama 
miqdorining nam unaning dastlabki ko'ndalang kesimi yuzasiga nis- 
bati.
Siqilishdagi buzuvchi ku ch lan ish ( a b k ), siqilishdagi oqish 
chegarasi (c s och) quyidagi formulalar yordamida topiladi:
- P .