“Principle of Management”- final savollar uzb menejment bo’yicha Anri Fayolning teoriyasini tushuntirib bering

;;;{decimal}.{decimal}.“Principle of Management”- FINAL savollar - UZB
1. Menejment bo’yicha Anri Fayolning teoriyasini tushuntirib bering.
2. Menejment fanining funksiyalari.
rejalashtirish; tashkil qilish tartibga solish va muvofiqlashtirish; nazorat; rag’batlantirish (motivlashtirish).
3. Menejment tushunchasining evolutsiyasi
Boshqaruv fanida amaliy faoliyatni kuzatish nazariy konstruksiyalarga qaraganda avvalroq vujudga kelgan. Menejment nazariyasining ilk tadqiqotchilari - F. Teylor, G. Ford, A. Fayol, A. Sloan amaliyotchilar edi. Ammo, agar biz 20-asr boshidan buyon o'tgan davrni tahlil qiladigan bo'lsak, bu davrda nazariy amaliyotchilar asta-sekin o'z pozitsiyalarini birinchi navbatda sof olimlarga, keyin esa - professional maslahatchilar... Shu bilan birga, universitetlarda tashkil etilgan biznes maktablarida ko'pincha biznes asoslari o'qituvchilari bo'lgan menejmentning "guruslari" ko'plab tashkilotlar uchun o'ziga xos "shifokor" ga aylandi.
Uning rivojlanishida menejment o'tdi sezilarli o'zgarishlar, bu ma'lum bosqichlarni ajratib ko'rsatish imkonini berdi. Ko'ra A.I. Kravchenkoning so'zlariga ko'ra, ushbu bosqichlarda boshqaruv shu qadar tubdan o'zgardiki, beshta ma'muriy inqilob haqida gapirish mumkin: diniy-tijorat, dunyoviy-ma'muriy, ishlab chiqarish-qurilish, sanoat, boshqaruv. Mualliflarning fikricha, XXI asr boshlarida navbatdagi, yettinchi inqilob – boshqaruvni tarmoqlashtirishni alohida ta’kidlash lozim
4. Menejment maktabining boshqaruv nazariyalarining
rivojlanishidagi o'rni
5. Fredrik Teylor ta’limotining asosiy mazmuni
Teylor irison turli o'lchovli belkurakda qancha temir ruda yoki
ko'mirni ko'tara olishini g'oyat sinchkovlik bilan o'lchagan. Gil￾bretlar esa mikroxronometrni ixtiro qildi. Ular uni kinokamera
bilan birga ishlatib, aniq operatsiyalarda qanday harakatlar bajarili￾shini va buning uchun qancha vaqt sarflanishini aniq bildilar. Olin￾gan m a ’lumotlarga asoslanib ular ortiqcha harakatlarni bartaraf
qilish uchun ish operatsiyalarini o'zgartirgan va standart protse￾duralar va jihozlarni ishlatib ish samaradorligini oshirishga intil￾gan. Masalan, Teylor shuni aniqladi-ki, agar ishchilar 21 funt (8,6 kg
atrofida) sig'imli belkurak-kurakchalardan foydalansa, temir ruda
va ko'mirning maksimal miqdori oshirilishi mumkin. Oldingi tizim￾ga nisbatan bu fenomenal yutuqni berdi.
Teylor va uning zamondoshlari menejment bo'yicha
ish - bu aniq mutaxassislik va agar har bir ishchilar guruhi o'zi
muvaffaqiyatli qiladigan narsaga e ’tiborini mujassam etsa, unda
tashkilot umuman yutuqqa erishishini tan olganlar. Bu yondashuv ishchilar o'z ishlarini o'zlari rejalashtiradigan eski tizimga keskin qarama-qarshi edi.Ilmiy menejment konsepsiyasi keskin burilish bosqichi bo'lib qoldi, shu tufayli menejment ilmiy tadqiqotlarning mustaqil sohasi kabi keng tan olindi. Birinchibor omilkor rahbarlar va olimlar ilm￾fan va texnikada foydalaniladigan usullar va yondashuvlar tashki￾lot maqsadlariga erishish amaliyotida ham samarali ishlatilishi mumkinligini ko'rdilar.
6. A. Fayol boshqaruvining prinsiplarining 14ta tamoyili qaysilar?
Интизом
Мехнат тақсимоти
Ваколат ва масъулия
Умумий манфаатларнинг шахсий манфаатлардан устунлиги
Йўналишнинг бир хиллиги
Яккахон бошқариш Марказлашиш
Ходимларни тақдирлаш
Адолат
Тартиб
Бошқарув иерархия(поғона)си
Корпоратив рух
Ташаббус
Ходим учун ишўрнининг доимийлиги
Марказлашиш
7.AQSH va Yaponiya boshqaruv tizimlarining umumiy tafsilotlari.
Yaponiyada: Бутун умрга ишга ёлланиш Ҳақ тўлаш ва лавозимга кўтаришда ёшни инобатга олиш тамойили Ноформал назорат Иш вазифасининг ноаник тавсифланиши Коллектив жавобгарлик Мансаб ва вазифаларнинг йўқлиги
Координация ва хамкорликка урғу берилишиМувофиклаштирилган карорлар “куйидан-юкорига” бошкарувиИшлаб чикаришдан ажралмаган холда ўқитиш
Олий укув юртларининг янги битирувчиларини жалб этишУзоқ муддатли ориентация
AQSh da: Ишга қисқа муддатли ёлланиш
Ишнинг индивидуал натижалари бўйича ҳақ тўлаш
Формал назоратИш вазифасининг аниқ белгиланиши
Индивидуал жавобгарлик Вазифалар мансабга қараб белгиланиши
Самарадорлик ва натижаларга урғу берилиши
Индивидуал қарорлар “юқоридан- қуйига” бошқаруви
Малака оширишнинг махсус программалари
Олий ўқув юртларининг янги битирувчилари ҳамда етук мутахассисларни жалб этишЖорий натижаларга ўта юқори эътибор