Proffessor Hamidov Hojiakbar Hamidovich Ernazarov Shermuxammat Eshbekovich Raxmonov Bahodir Mirzaevich
Download 4.88 Mb. Pdf ko'rish
|
O`zbekiston tarixi
|
Xalq ta’limi, fan va madaniyat. Qoraqalpoq xalq qahramonlari Ernazar
Olako`z, Ollayor Do`stnazarov adolat va tenglik uchun kurashgan. Qoraqalpok klassik shoirlaridan Berdaq va Ajiniyozning ijodiy merosi to`la tiklandi. Bugungi kunda qoraqalpoq yozuvchi-shoirlari Ibroyim YUsupov, To`lepbergen Qaipbergenov, Tilovbergen Jumamuratov asarlari ma’naviyat xazinasidan o`rin oldi. Qoraqalpoqlarning yirik olimlari Sobir Kamolov, Charjau Abdirov fan rivojiga katta hissa qo`shdi. Uzliksiz ta’limni tubdan isloh qilishda I.Karimov tashabbusi bilan qabul qilingan «Ta’lim to`g’risida»gi Qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» asosida 2003 yilga kelib samarali natijalarga erishildi. Qoraqalpog’istonda 1998- 2002 yy. 3 ta akademik lisey va 33 ta kasb-hunar kollejlari qurildi. Hozirgi paytda Qoraqalpog’istonda 763 ta umumta’lim, 405 ta maktabgacha, 91 ta maktabdan tashqari ta’lim muassasasi, 28 ta sport maktabi faoliyat ko`rsatmoqda. O`rta bo`g’indagi kadrlarni tayyorlashda 2003 y. 71 ta o`quv yurti: 68 ta kasb-hunar kolleji, 3 ta akademik lisey faoliyat ko`rsatdi (51 ming o`quvchi ta’lim olmoqda). Berdaq nomidagi Qoraqalpog’iston Davlat Universitetida 33 ta mutaxassislik bo`yicha bakalavrlar, 15 ta mutaxassislik bo`yicha magistrlar tayyorlanmoqda. Ajiniyoz nomli Nukus Davlat pedagogika institutida 15 ta fakul’tetida 4 ming 402 ta talaba o`qiydi. Nukusda 1991 yil Toshkent Pediatriya tibbiyot institutining Qoraqalpog’iston filiali tashkil etildi. Fan sohasida ham 1991-2003 yy. sezilarli o`zgarishlar bo`ldi. O`zR Fanlar Akademiyasining Qoraqalpoq filialiga 1992 yil O`zR FA Qoraqalpoq bo`limi 467 maqomi berildi. Ilgari FAning Qoraqalpoq filialida 3 ta institut bo`lsa, yana 2 ta institut: 1) Tarix, arxeologiya va etnografiya; 2) Bioekologiya institutlari qo`shildi. FA tarkibiga 1994 yil O`zbekiston Sog’liqni saqlash vazirligiga qarashli tajriba instituti va tibbiyot klinikasi ham kiritildi. FAning 4 ilmiy xodimi: M.Qalandarov, R.Esemuratova, A.To`raboev, D.Qozoqboev 1996 yil Qoraqalpoq fanida erishilgan yutuqlar va 4 jildlik «Qoraqalpoq tilining izohli lug’ati»ni yaratgani uchun Beruniy nomidagi Davlat mukofoti bilan taqdirlandi. O`zR Qishloq xo`jaligi FAning Qoraqalpoq bo`limi 1992 yil tashkil etildi. Qoraqalpog’istonda 60 ta fan doktori va 600 ta fan nomzodidan 30 %i mustaqillik yillarida ilmiy daraja oldi. «Bioekologiya» instituti xodimlari 1993 yildan beri Germaniya olimlari bilan birga Orolbo`yi ekologiyasi muammolari bo`yicha tadqiqotlar olib bormoqda. GFR yordamida «Bioekologiya» institutining xalqaro ekologiya stansiyasi 1995 yil Mo`ynoqda ochildi. «Tarix, arxeologiya va etnografiya» instituti Avstraliyaning Sidney universiteti olimlari va fransuz arxeologlari bilan birgalikda ish olib bormoqdalar. Davlatmurod Karimov «Qur’oni karim»ni o`zbek tilidan qoraqalpoq tiliga tarjima qilgan. 1999 yil 4 mayda T.Qaipbergenov va I.YUsupov «El-yurt hurmati» ordeni bilan taqdirlandi. Qoraqalpoq xoreografiyasi tarixida birinchi marta 1996 yil «Oyjamol» baleti (N.Muhammedinova musiqasi, T.Xodjaev asari) sahnalashtirildi. Qoraqalpog’iston Jo`qarg’i Kengesi va Vazirlar Kengashining «Erkin Qoraqalpog’iston», «Qoraqalpog’iston xabarlari» gazetalari chiqadi. Yozuvchilar uyushmasining «Amudaryo» jurnali chop etiladi. Hukumatga qarashli bo`lmagan 1991 yildan «Orol qizlari» jurnali chop etila boshladi. Mustaqillik yillarida Nukus shahrining 60, To`rtko`l shahrining 120 yilligi; Ajiniyozning 170, A.Temurning 660 yilligi nishonlandi. Nukus shahrining 60 yilligi bayramida I.Karimov «O`zbekiston taqdiri, bu - Qoraqalpog’iston taqdiridir, o`zbek xalqining taqdiri, bu - qoraqalpoq xalqining kelajagidir» - deb aytgan edi. 468 Tayanch so`zlar: Turon pasttekistligi, Tyanshan va Olay tog’lari, Qizilqum cho`llari, Muruntov oltin koni, Oqtepa kumush koni, Olmaliq ruda konlari, Qoraqalpog’iston Jo`qarg’i Kengesi, «Bioekologiya» instituti, T.Qaipbergenov, I.YUsupov. Download 4.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|