Профилактикаси ва


И. КИЧИК МАКТАБ ЁШИДАГИ БОЛАЛАРДА


Download 3.22 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/51
Sana22.11.2023
Hajmi3.22 Mb.
#1794745
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   51
Bog'liq
Кичик-мактаб-ёшидаги-болаларда.Нишонова

И. КИЧИК МАКТАБ ЁШИДАГИ БОЛАЛАРДА 
ТОРТИНЧОКЛИКНИ ПСИХОКОРРЕКЦИЯ 
КИЛИШНИНГ УСЛУБИЙ ВОСИТАЛАРИ
2.1. Тортинчоклик психокоррекция ва
психопрофилактикаси учун ота-оналар билан 
утказилиши тавсия килинадиган 
анъанавий ишлар тахлили
Оила - хаётнинг абадийлигини, авлодларнинг даво- 
мийлигини таьминлайдиган. мукаддас урф-одатларимиз- 
ни саклайдиган, шу билан бирга келажак наел кандай 
инсон булиб етишишига таъсир курсатадиган катта тарбия 
учогидир.
Оила 
фаровонлиги, 
миллий 
фаровонликнинг 
асосидир. Оилада энг аввало: халоллик, ростгуйлик, мехр- 
окибат, 
ор-номус, 
шарм-хаё, 
мехнатсеварлик 
каби 
Инсоний 
фазилатлар 
гиаклланади. 
Шаркда 
кадим- 
кадимдан оила мукаддас Ватан саналган. Агар оила 
соглом ва мустахкам булса. махаллада тинчлик ва 
осойишталик хукм суради.
Оила ва бола тарбия си муаммоси хамма вакт долзарб 
масала булиб келган. Оила мухити канчалик ахлок- 
одобнинг маданият коидалари ва миллий кадриятлари 
асосида ташкил тоиган булса, бола шахеининг тугри 
шаклланиши учун шарт-шароит яратилса, шахе шунчалик 
баркамол. комил инсон булиб етишади.
Узбек 
оиласидаги 
анъанавий 
таълим-тарбия 
намуналарини фарзандларимизга амалий тарзда ургатиб. 
оилавий муносабатлар маданиятини юксалтиришга даъват 
этиб 
шу 
оркали 
ота-она 
ва 
болалар 
уртасидаги 
муносабатларни окилона ташкил этишга ёрдамлашиш 
хаммамизнинг вазифамиздир. Ёш авлодга маънавий. 
ахлокий тарбия беришнинг йуллари ва воситалари хилма-


хил булиб, булар ичида ёшларни халкцмизнинг миллий 
анъаналари рухида тарбиялаш алохдда урин тутади,
Фарзандлар хаётида ота-оналар асосий уринни 
эгаллайди. Айнан улар фарзандаги тортинчоклигини 
бартараф этишда биринчи ва асосий кадамни куядилар.
Америкалик психолог ва психотерапевт Л. Хей 
купгина 
китобларда, 
ота-она 
фарзандга 
кандай 
муносабатда булса, бола хам узига ниебатан шундай 
мунос абатда булишини ёзиб борган. Бола худди ота-онаси 
каби узини уришиши ва узини хурмат килмаслик 
холатлари мавжуд булади. Узини хурмат килмаслик, яхши 
курмасликдан инсонда купгина психологик, хаттоки 
физиологик 
муаммолар 
келтириб 
чикаради. 
Унинг 
тавсиясига кура, “хар кандай вазиятларда хам, инсон хеч 
качон, узини каттик танкид килиш керак эмас, узини 
хурмат килиши ва адекват бахо бериш керак”.
Агар биз турли мамлакат файласуф олимларининг 
маколаларига эътибор каратадиган булсак, факатгина 
аклли, мантикий фикрларга дуч келамиз: “Узингни х>'рмат 
килмасанг - узгалар хам сени хурмат килмайди” (япония 
маколи).
Инсонга хаёт бир марта берилади, агар психолог
Э.Берннинг фикрларига таянадиган булсак, болага хаёт 
сценарийси ва ролини унинг ота-онаси беради. Фарзанд 
узгалар яратган аник стандарт хаёт йуналишларида эмас, 
балки, айнан узи танлаган сценарий буйича хаёт 
кечириши керак.
Ота-оналарнинг фарзанд олдидаги вазифаларини 
айтадиган булсак, улар жуда куп ва хар бир миллат 
вакилларининг 
тушунчалари 
турлича, 
бир-бирига 
ухшамаган, шунингдек бизнинг миллий минтакамизда 
хам табийки, яшаш мухдтига боглик булади.
Ота-оналарнинг асосий вазифаси, албатта, бу купрок 
ният. орзу-хавас сифатида каралиб, фарзандларининг 
жиемонан соглом, рухан пок, маънан етук, акдан теран


фикрлайдиган, баркамол авлодни шакллантиришдир. Шу 
билан бирга психологик нуктаи назардан олиб карасак 
ота-онанинг асосий вазифалари:
1. Болаларда уз-узини ижобий цабул цилиити 
ривожлантириш.
2. Узига нисбатан ишончни ва адекват ба^о беришни 
шакллантириш.
3. 
Болада 
узининг 
кучли, 
муцим, 
сифат 
хусусиятларини тарбиялаш керак.
Буларнинг 
барчаси 
одамлар 
билан 
мулокот 
урнатишга ёрдам беради.
1.Болаларда уз-узини ижобий цабул цилиш ни 
ривож лантириш. Болани узи тугрисида ёмон гапиришга 
йул куйманг. "хеч качон узингиз тугрингизда ёмон 
гапирманг, 
сизнинг 
урнингизга 
буни 
дустларингиз 
килишади”. Хаки кат дан. аввало узингиз фарзандингиз 
тугрисида салбий фикрларни гапирманг. Уни кандай 
булса шундайлигича кабул килинг ва ундан куп 
нарсаларни талаб килманг.
Психотерапевт ва психолог В. Леви, узини хурмат 
килишнинг бир неча коидаларини курсатиб утган:
- узингизни узгалар билан солиштирманг, чунки хар 
бир инсон - ин дивиду ал дир;
- узингизни бахолашга харакат килманг;
- узини борлигича кабул килиш.
Ота-оналар болалардаги “Мен” - образини куйидаги 
принципларга риоя килган холда, ижобий йуналишларга 
йуналтириш оркали узгартириши мумкин, булар:

Download 3.22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling