Psixologiya tariyxi kk

 
ARISTOTEL`DIN` JAN HAQQINDA TU`SINIGI . 
 
Aristotel`din` pikiri boyinsha, jan tiri organikaliq denenin` formasi. Bul jag`day to`mendegi metaforalar 
menen tu`sindiriledi U` eger ko`z tiri jan bolg`anda, onda onin` jani ko`riw qa`bileti bolar edi. O`ytkeni ko`riw 
qa`biletinin` o`zi ko`zdin` tiykari boladi, ko`riw qa`biletin joytqan ko`z endi ko`z emes. Ol tek ko`z dep atalip, tastan 
islengen yamasa su`wrette sog`ilg`an ko`z siyaqli boladi . Jan deneni tiri qiladi. Jan bolmasa, dene o`li boladi. Janda 
tiri denenin` barliq ko`rinisleri bar U` boy, dem aliw, seziniw ha`m pikir ju`rgiziw. Dene ha`m onin` barliq organlari 
menen bo`limleri jang`a xizmet etetug`in a`sbaplar . 
Jandi u`yreniw eki izertlewshinin`–ta`biyat`shi ha`m dialektiktin` isi. Jannin` organi–bul ju`rek. Miy 
ko`mekshi funktsiyani atqaradi, onda qan kerekli normag`a deyin suwitiladi. Aristotel` Platondi jandi bo`leklerge 
bo`lgeni ushin krikalap, jannin` biriligin da`lilledi ha`m onin` ayirim qa`biletleri ha`m ku`shi (dyunamis) 
haqqinda aytti. Sol waqittin` o`zinde Aristotel` jannin` g`a`rezsiz ha`m bo`lingen eki negizin moyinladi . Jan denege 
keledi ha`m o`lgen waqitta onnan shig`ip ketedi. Aristotel`de jannin` bo`limleri boyinsha ha`r tu`rli sistemalar 
ushirasadi. Onin` klassifikatsiyasinin` tiykarinda o`mir u`sh basqishqa bo`linedi U` o`simlikler, haywanatlar ha`m 
adamlar. O`simlikler ha`m haywanatlar jani materialistlik ma`nisinde tu`siniledi. Barliq haywanatlarg`a ta`n 
qa`siyetler U` seziw arqali biliw , este saqlaw, umtiliw, qumarliq (ha`wes), erk, tilek, ra`ha`tleniw ha`m qiynaliw bolip 
esaplanadi. Aristotel`din` pikiri boyinsha, aqilli jan ideal, deneden ayiriladi ha`m onin` tiykari Qudaydan bolip, ol
dene o`lgennen son` joq qilinbaydi. Ol hawa ken`isligindegi denesiz efirge qaytadi. Aristotel` adamnin` 
haywanatlardan ha`m o`simliklerden sapali ayirmashiliqqa iye ekenin duris tu`sine otirip, onin` tiykarin idealistlik 
tu`rde tu`sindiredi .