Pul, kredit va banklar

funktsiyasinibajaradi. Demak, pullar pul oboroti jarayonida tovarlar va ko‘rsatilgan 
xizmatlarning muomala vositasi sifatida namoyon bo‘lmaganda, shuningdek, oldindan 
ko‘rsatilgan xizmatlar va sotib olingan tovarlar uchun to‘lov vositasi vazifasini bajarmagan 
paytlarda jamg‘arma funktsiyasini bajaradi. Agar, jamiyatda yuz berayotgan iqtisodiy 
munosabatlar va aholining ijtimoiy – iqtisodiy faoliyatiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, pul asosan 
jamg‘arma vositasi funktsiyasini bajarayotganligining guvohi bo‘lishimiz mumkin. 
Pulning jamg‘arma vositasi funktsiyasi aholining vaqtincha foydalanmasdan kishilar o‘zi 
bilan olib yurganda yoki uyda saqlaganda, bankning omonat hisobvaraqlarida saqlanishi, 
shuningdek, barcha turdagi xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning naqd pul ko‘rinishida kassada 
saqlanadigan vaqtincha bo‘sh mablag‘lari va bank hisobvaraqlarida naqd pulsiz ko‘rinishda 
namoyon bo‘ladi.
Pulning jamg‘arma funktsiyasi kredit muassasalarida iqtisodiy jihatdan muhim vazifani 
bajaradi. Kredit muassasalari jamiyat miqyosidagi vaqtincha bo‘sh pul mablag‘larni (naqd va 
naqdsiz pul ko‘rinishida) ma’lum shartlar asosida o‘zida jamlab, ushbu mablag‘larga ehtiyoji 
bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslarga to‘lovililik, maqsadlilik va qaytarishlik asosida berishi 
orqali, mamlakatda jami ijtimoiy mahsulotni ko‘paytirishda pulning jamg‘arma funktsiyasidan 
foydalanadi. 
Iqtisodiyotda yuqori inflyatsiya darajasi pulning aholi qo‘lidagi va kredit muassasalarida 
jamg‘arma vositasi funktsiyasini bir qadar chegaralaydi. Aholi o‘zining vaqtincha pul 
mablag‘larini banklarda va uyda saqlashdan ko‘radigan iqtisodiy samaradorligi past bo‘lishi, 
iqtisodiyotda tovarlarning bahosini kundan kunga o‘sib borish tendentsiyasiga ega bo‘lgan 
sharoitda, ushbu, pullarni qimmatbaho metallarni, ko‘chmas mulk va xorijiy valyutalarni sotib 
olishga sarflaydi. Buning natijasida, mamlakat Markaziy banki tomonidan olib borilayotgan pul 
– kredit siyosatining samarasi ko‘zlangan maqsadga erishish imkoniyatini bermaydi. 
Pulning jamg‘arma funktsiyasining ahamiyatini oshirish uchun quyidagilarni ta’minlash 
lozim:
– omonatchilarning kredit muassasalarda saqlanayotgan pul mablag‘laridan iqtisodiy 
manfaat ko‘rish, istagan paytda to‘liq va zudlik bilan qaytarib olish imkoniyatini 
ta’minlanganligi; 
– qo‘yilgan mablag‘larning kafolatlanganligi (sir saqlanishi, iqtisodiy barqarorligi, to‘liq 
qaytarilishi); 
– risk darajasining pastligi. 
Pulning funktsiyalari bir – biriga bevosita bog‘liq bo‘lib, ular doimo bir – birini 
to‘ldirgan holda iqtisodiyotda harakatda bo‘ladi.