Q. Yu. Nazirov kamondan oʻq otish

Oʻyin usuli — kamonchining jismoniy va aqliy fazilatlarini, tananing funksional 
imkoniyatlarini, harakat qobiliyatlari va qobiliyatlarini kompleks takomillashtirish 
usuli. Uni qoʻllash shaxsning axloqiy fazilatlarini rivojlantirishga yordam beradi, 

---

37 
ragʻbatlantiradi, mashgʻulot va musobaqa jarayonida otuvchi uchun zarur boʻlgan 
optimal psixoemosional holatni shakllantiradi. 
Oʻq otishda futbol, basketbol, qoʻl toʻpi, turli yugurish va suzish estafetalari kabi 
oʻyin turlaridan foydalaniladi. 
Kamondan otish boʻyicha maxsus koʻnikmalarni rivojlantirish va 
takomillashtirish uchun maxsus otish oʻyinlari qoʻllaniladi: "Duel", "Tavakkal", 
"Oʻchirish", "Ippodrom" va boshqalar. 
Raqobat usuli maxsus tashkil etilgan raqobat faoliyatini nazarda tutadi, bu holda 
oʻquv jarayonining samaradorligini oshirish usuli sifatida ishlaydi. Bir qator 
xususiyatlarga koʻra, u oʻyin biriga toʻgʻri keladi. Raqobat usuli oʻq otish oʻyinlaridan 
foydalanishni oʻz ichiga oladi maxsus maqsadli vazifalar (eng yaxshi texnikani otish, 
bitta zarbani taktik jihatdan toʻgʻri tashkil etish, ketma-ket zarbalar, umuman olganda, 
butun otishma, oʻz psixo-emotsional holatini optimallashtirish qobiliyati va boshqalar) 
nazorat, tasniflash va saralash, rasmiy va norasmiy. 
Raqobat usulini qoʻllashda oʻq otuvchining oldiga qoʻyilgan maqsad va 
vazifalarni, mashgʻulotlarning bosqichlari va davrlarini, uning malakasini, texnik-
taktik, jismoniy va ayniqsa ruhiy tayyorgarlik darajasini hisobga olish kerak. 
Raqobat usuli, kamondan otishning organizmiga taʼsir etishning eng samarali 
usullaridan biri sifatida, ayniqsa, malakali va yaxshi tayyorlangan sportchilar bilan 
ishlashda keng qoʻllaniladi. Kamonchilarning tayyorgarligini, jismoniy, texnik, 
psixologik, intellektual, taktik va tez tiklanish qobiliyatini rivojlantiradi. 
Oʻrgatishda quyidagilarni taʼminlashi kerak: 
kamonning barqarorligini taʼminlashda, kamonchining optimal mushak 
tarangligi; 
tananing va kamonning barqarorligini va samarali boʻlishini taʼminlash uchun 
ichki va tashqi kuchlarga qarshi turish; 
ishonchli muhitni yaratish; 
nishonga olayotganda koʻzlar uchun eng qulay sharoitlarni taʼminlash uchun 
boshning qulay holati. 

---

38 
Mashgʻulot boshida murabbiy yaxlit kamondan oʻq otishni koʻrsatadi. Oʻq uzish 
chizigʻida aniq koʻrinadigan qilib turib, oʻq otish uchun boshlangʻich pozitsiyani 
egallaydi va nishonga bir nechta oʻq uzadi. 
Agar murabbiy otish mahoratini yoʻqotib qoʻygan boʻlsa va unga yaxshi natija 
koʻrsatish qiyin boʻlsa, u darsga nafaqat toʻgʻri texnikani, balki yaxshi natijani 
koʻrsatadigan yaxshi oʻq otishni taklif qiladi. Murabbiy darrov tushuntiradi, asosiysi 
— toʻp otish, aniqlik — diqqat markaziga (nishonga olinadigan maydon) yaxshi 
aniqlikni diqqatni jamlash va boshqalar boʻyicha tushunchalar berib oʻtadi. 
Tarbiyalanuvchilarning diqqatini, shuningdek, urish nuqtasi qatʼiy individual 
ekanligiga ham eʼtibor qaratish lozim. 
Keyin murabbiy tinglovchilarni kamondan otishning turli usullari hamda 
variantlari bilan tanishtiradi. Buning uchun koʻrgazmali vositalardan foydalanish 
maqsadga muvofiqdir. Oʻrgatishda turli xil usullar haqida gapirganda, koʻpchilik 
tomonidan bajariladigan oqilona bajarish usullariga qoʻyiladigan umumiy talablarni 
qayd etish lozim. 
Shundan soʻng, amaliy mashgʻulotlar alohida qismlar yoki elementlardan 
boshlanadi: