Qaraqalpaq t

ataladı (İ.Q.). Awıl adamları menin’ a’kemdi Nurjan usta dewshi edi (G.İ.). 

---

- 272 -
b) de feyili h’al feyil formasında buyrıq h’a’m anıqlıq meyillerdin’ 
basqarıwındag’ı toplamlarg’a, geyde eliklewish so’zlerge dizbeklesip pısqlawısh 
ma’nilerin beredi: Ol sheleklerdin’ suw shalpıldamasın dep eplep ju’rip 
kiyatır (O’.X.). Segizinshini pitkeriwden Qaraqalpaqstang’a ketemen dep 
direktorg’a arza berdim (T.Q.). Uzaqtag’ı shubar ala u’yrekler tosattan tolqın 
shayqalg’anda g’arq-g’arq dep jan-jaqqa pıtırap qashtı (M.Aybek).
d) de feyili kelbetlik feyil formasında atlıq, tan’laq, eliklewish h’a’m 
geypara basqa da so’z dizbeklerine dizbeklesip, anıqlawısh penen anıqlanıwshı 
so’zdin’ arasında baylanıstırıwshılıq xızmet atqaradı: Geologiyalıq ekspeditsiya 
U’stirttin’ ken’ qushag’ındag’ı «Qosbulaq» degen jerge jaylasqan edi (J.Sap.). 
Qara sıyırdın’ mo’-mo’ degen dawısına Qaljannın’ qulag’ı erben’ ete qaldı 
(«E.Q.»).
e) de ko’mekshi feyili h’al feyildin’ dep, degendey, degenshe h’a’m sha’rt 
meyildin’ dese, desek t.b. formalarında bag’ının’qı ga’ptin’ bayanlawıshının’ 
quramında kelip, bag’ının’qı ga’pti bas ga’p penen baylanıstıradı: Men sizlerge 
Volodiyanın’ tikken teregin ko’rsetemen dep, g’arrı ornınan turdı (A.Bek.).
Ta’jibay ata ko’ship kelemen degenshe, bul jerlerdin’ ot-sho’bi o’sip turadı 
(J.S.). Kimde kim alg’a talpınaman dese, jamanlıq ashaman dese, onı pu’tkil 
jurt quwatlaydı (O’.X.).
§ 118. Ko’mekshi feyildin’ modal ma’nili formaları. Bir qatar feyiller 
so’ylewshinin’ h’a’reketke yamasa predmet, belgi h’a’m is-h’a’reket 
waqıyalarg’a bolg’an h’a’r tu’rli qatnasların bildirip, modal ma’nili bolıp ta 
keledi. Bul ma’nide, tiykarınan, eken, de, bol, bolar, ko’rinedi, qalar, shıg’ar,