Qаrаqаlpаqstаn respublikаsi ministrler ken’esi jаnindаg’i ortа arnаwli bilimlendiriw bаsqаrmаsi


Download 1.04 Mb.
bet28/86
Sana20.06.2023
Hajmi1.04 Mb.
#1629920
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   86
Bog'liq
Qаrаqаlpаqstаn respublikаsi ministrler ken’esi jаnindаg’i ortа a

31-shınıg’ıw. To’mendegi tekstten qospa so’zlerdi tаbın’, olardın’ so’z shaqaplarına qatnasın аnıqlаn’.
1. Onı uzatıp salıwg’a barlıq biyler menen atqa minerler a’lle qashan tayın edi, jıynalısıp keldi (T.Q.).
2. ...Qızketken japlı No’kis bar,
No’kis atlı qonıs bar,
No’kistin’ qubla man’layı,
Taqıyatas, Shoqay tog’ayı,
Xojeli sıbay shalg’ayı,
Qabırg’a qası qattag’ar,
Qaptaldan tawshıq To’k qarar:
Tariyxın aytsan’ ko’p xabar,
Sol aytılg’an No’kis el,
Aq sorlaqlı Ashshıko’l... (A.D.).
3. Qızıq-qızıq penen gu’l terip, biraz jerlerden asıp ketippiz, qumnın’ ishindegi go’nergen jalg’ız qa’birge jolıqtıq (T.Q.).
4. Kempir ko’yleginin’ jen’i menen ko’zinin’ jasın artıp, eki qolının’ alaqanına telmirip qarap, ko’gergen erinlerin jabıstırıp, ishinen sıbırlanıp otır edi, daladan ku’lisip Sapar menen kelini Ja’miyla kirip keldi (K.S.).
32-shınıg’ıw. Berilgen jup ha’m ta’kirar so’zlerdi keltirip ga’p quran’.
So’zler: alıs-beris, jıyın-terim, jora-joldas, dayılı-jiyenli, uyqılı-oyaw, anaw-mınaw, jıyg’an-tergeni, iship-jemey, ku’ni-tu’ni, ırıl-tırıl, erteli-kesh, taw-taw, u’lken-u’lken, qızıq-qızıq, ayta-ayta, o’le-o’lgenshe, biliner-bilinbes, tez-tez, talay-talay.
33-shınıg’ıw. Ga’pke tallaw jasan’. Qospa feyillerdi anıqlap, olardı tu’rlerge ajıratın’.
1. Qar kelesi ku’ni azanda da tap keshegidey dawam etti. 2. Jerden qar aralas shan’g’ıt suwırıp, u’zliksiz uytqıp turıptı. Bul Qon’ırat biylerin joldan qaldıra almadı, azanda qaytadan jıynalıp, o’z ara ma’sla’ha’tke ko’shti (K.S.). 3. Biraq hesh birinde sharshag’anlıqtın’ izi ko’rinbeydi. Ju’rip kiyatır, ju’rip kiyatır, sira’ ko’latlıqqa jete almay kiyatır (T.Q.). 4 – Eger za’ru’r bolsa mayor Bahadırovqa qon’ıraw et. Ol ja’rdem beredi. Adam beredi, bolmasa o’zi baradı (A.A.). 5. Jumabay bosqa qarap turıwdı jo’nsiz ko’rip, Ja’miylag’a ko’mekleseyin dep edi, Ka’miyla qaptaldan shırt ete qaldı (K.S.).
34-shınıg’ıw. Ga’plerdegi affiksatsiya usılı menen jasalg’an do’rendi so’zlerdi anıqlap, ha’r birine tallaw jasan’. Olardı jasap turg’an qosımtalarg’a tu’sinik berin’.
«Qa’dirdan Anajanım! Aq su’t berip a’lpeshlep, kamalg’a keltirgen qızın’ızdı keshirin’. Sizler menen oylaspay, ken’espey asıg’ıslı tu’rde Tu’rkiyag’a oqıwg’a kettim. Ha’zir bul jerde oqıp ha’m islep atırman. Amanlıq bolsa eki jıldan baraman. Bul jaqta Qatiysha degen apaydın’ u’yinde bolıp atırman. Ol da sizlerdey mehriban insan eken. Meni o’z qızınday ko’rip, anamday bolıp jumıstan keliwimdi ku’tip otıradı. ... Mennen qa’weterlenben’. Amanlıqta qushaqlasıp ko’riskenshe xosh saw salamat bolın’» dedi de awılg’a xat jazg’anın, onı qay jerdegi pochtadan salıw kerekligin Qatiysha apaydan soradı ha’m og’an xattı oqıp derdi («Qaraqalpaqstan jasları» gazetasınan).

Download 1.04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling