Qarshi davlat universiteti informatika o’qitish metodikasi kafedrasi

15.3. Bilimlarni nazorat qilish va baholashning innovatsion metodlarini 
loyihalash. A.S.Agafonova "Baholash usuli - o'quv jarayoni davomida ta'limning 
muvaffaqiyati to'g'risida ma'lumot olish uchun fikr-mulohazalarni taqdim etish, 
o'qituvchilar va talabalar o'rtasidagi o'zaro ta'sir o'tkazish usullaridir"-deb 
ta’riflasa, P.I. Pidkasistiy "Nazorat usuli - ta'lim jarayoni haqida ma'lumot olish 
uchun o'qituvchilar va talabalarning ketma-ket o'zaro bog'liqlikdagi tashxislash 
tizimi ekanligini, B.A.Slastenin "Nazorat usullari - bu o'quvchilarning o'quv-
biluv faoliyati va o'qituvchilarning pedagogik faoliyati samaradorligini aniqlash 
usullaridir” deb ta’riflaydilar [12].
Matritsali nazorat - bu bilimlarni boshqarishning noan'anaviy shakllaridan 
biri. Ushbu nazoratda javoblarning ko'p qirraliligiga yo'l qo'yilmaydi (testdan farqli 

---

116 
o'laroq); oquvchi aniq javob berishi va aniq baho olishi kerak. Matritsali nazoratni 
boshqarishning mohiyati quyidagicha: 
O’quvchilarga savollar oldindan tayyorlangan matritsalarning turli xil 
variantlarida beriladi va ularning har biri matritsada keltirilgan barcha 
javoblardan bittasini to'g'ri deb tanlaydi va uni "x" yoki "+" belgisi bilan 
belgilaydi. Ish oxirida o'qituvchi barcha javoblarni yig'adi. 
Matritsali nazoratning namunaviy varaqasi quyidagicha: 
Savollar 
Javob variantlari 
2 lik 
5 lik 
8lik 
10 lik 
 16 lik 
0 va 1 raqamlaridan iborat 
bo‘lgan sanoq sistemasi bu- 
0,1,..7 raqamlaridan iborat 
bo‘lgan sanoq sistemasi bu- 
0,1,…9,A,B,S,D,E,F 
raqamlaridan iborat bo‘lgan 
sanoq sistemasi bu- 
0,1,..4 raqamlaridan iborat 
bo‘lgan sanoq sistemasi bu- 
0,1,..9 raqamlaridan iborat 
bo‘lgan sanoq sistemasi bu- 
Javoblar varaqasi esa quyidagicha: