Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti begimov Obidjon Norboboyevich Issiqlik ta’minoti tizimida aktiv va passiv quyosh qurilmalarining samaradorligini asoslash

3-bob ISSIQLIK TA’MINOTI TIZIMIDA AKTIV VA PASSIV QUYOSH 
QURILMALARINING SAMARADORLIGINI TADQIQ QILISH 
3.1. Quyosh issiqlik ta’minoti tizimlari………………………………………..71 
3.2. Quyosh isitish tizimlari aktiv va passiv qurilmalari issiqlik yuklamasi......76 
3.3. Quyosh issiq suv ta’minoti tizimini tadqiq qilish natijalari……………......86 
III bob bо‘yicha xulosa…………………………………………………….......95 
Xulosa................................................................................................................96 
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati................................................................98

---

3 
KIRISH 
 
Mavzuning dolzarbligi. Mamlakatimizda yoqilg‘i-energetika resurslarini 
tejashga, tabiiy yoqilg‘ilardan samarali va oqilona foydalanishga hamda 
muqobil energiya manbalaridan foydalanishni rivojlantirishga qaratilgan davlat 
siyosatini amalga oshirishda О‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining 
2015-yil 5-mayda qabul qilingan №PP-2343-sonli “Ijtimoiy va iqtisodiyotning 
sohalarida energiya tejamkor texnologiyalarni joriy etish, energiya sarfini 
kamaytirish bо‘yicha 2015-2019 yillarga mо‘ljallangan chora-tadbirlar dasturi” 
tо‘g‘risidagi Farmon muhim ahamiyatga ega [1].
Ushbu farmonda qayta tiklanadigan energiya manbalaridan samarali 
foydalanish texnologiyalarini rivojlantirish ustuvor vazifalardan etib belgilab 
berildi. 
Magistirlik dissertatsiyasida avtonom isitish va issiq suv ta’minotida quyosh 
energiyasini qо‘llash va energiya tejash ham muhim amaliy-ilmiy ahamiyatga 
ega. 
Aktiv va passiv quyoshli istish tizimlarida quyosh energiyasi issiqlik 
energiyasiga aylantiriladi. Bu turdagi quyoshli isitish tizimlari eng yuqori 
issiqlik samaradorligiga ega bо‘lishi bilan birga nobarqaror harorat rejimi, 
kechki paytlarda issiqlik yо‘qolishini kamaytirish uchun yordamchi 
moslamalarning talab etilishi va kunduzgi paytlarda rо‘y berishi mumkin 
bо‘lgan issiqlik va yorug‘lik dikomforti holatlari kabi bir qator kamchiliklarga 
ham ega. Mazkur tipdagi quyoshli isitish tizimlarining qurilmalarining 
elementlarini optimal joylashtirish natijasida quyosh nurlanishi kollektori va 
issiqlik jamlagich sirtidan tarqalayotgan issiqlik atrof muhitga yо‘qolmasdan 
foydali energiya sifatida beriladi. Bu masalani hal qilinishi Respublikamiz 
uchun dolzarb bо‘lib, uning quyoshli isitish tizimlarining asosiy qurilmalarining 
о‘zaro joylashtirishning oqilona konstiruktiv yechimlarini tanlash, ularning 
asosiy parametrlarini optimallashtirish va bajarilgan hisobiy-optimizatsion 
tadqiqotlarning haqqoniyligini tajribaviy tekshirishga olib kelinadi. 

---

4