Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va boshqaruv

14.1. Ikki pozisiyali zadvijkali rostlash organlari 

---

104 
Amalda ishlatilayotgan ko‗pchilik ikki pozisiyali zadvijkali rostlash organlari 
kata bo‗lgan ishlash sikllarida o‗zini uzoqishlayolmasligi Bilan va mahkammasligi 
Bilan ajralib turadi. 
Ular ikki pozisiyali ishlashga mo‗ljallanganlarida udarni bir sutkada sanoqli 
marta ochilib yopilishlariga mo‗ljallangandir. 
Ishlab chiqaruvchi zavodlar ularni ko‗p vaqt ishlashlariga kafolat 
beraolmaydilar. Garantiyalangan sikllarning soni ishlatiladigan muhitnt tarkibiga, 
kata bosimlar farqiga , yuqori temperaturada ishlashigsha ifloslashgar muhitda 
ishlashiga va x.k. 
Dumaloq o‗tish yo‗liga va dumaloq zatvorli zadvijkalar juda keng 
qo‗llaniladigan to‗zuvchi armaturalar qatoriga kiradi.
Zaporli zadvijkalarni asosiy yutuqlari: 
- katta bo‗lmagan gidravlik qarshilik; 
- o‗tish yo‗lini ochi shva yopish uchun kata bo‗lmagan kuch sarflanadi; 
- korpusini gobarit o‗lchamlarini kichikligi; 
- muhitni ikki tomonlama yo‗naltiraolish uchun kolso ko‗rinishidagi 
truboprovodlarda ishlatish mumkin. 
Ikki pozisiyali rostlash maqsadida ishlatiladigan to‗suvchi zadvijkalarni 
egaridagi bekituvchi yuzalarini texnologik qayta ishlash masalalari juda murakkab 
kechadi. Ko‗pchilik zatvorlarni yuzalari ishqalanish tufayli tez yemiriladi. Shpindelni 
konstruksiyalariga ko‗ra zadvizkalar: 
- suriladigan shpindelli; 
- surilmaydigan shpindelli; 
- aylanib oldiga suruluvchi shpindeli. 
Suriladigan shpindeli zadvijkalarda, rezbali vtulka korpusdan tashqarida 
joylashgan bo‗ladi, shuning uchukn xam uni vaqtida tekshirish , yog‗lash osondir va 
shpindelni rezbali vtulkani aylantirib sursa bo‗ladi. Ushbu zadvijkalarda zatvorni 
holati shpindelni rezbasini oxiri Bilan belgilanadi. 
Surilmaydigan shpindeli zadvijkalarda zatvorni suradigan rezba korpusni ichida 
joylashgan, doimo o‗tadigan muhit ta‘sirida bo‗ladi, shuning uchun ham yog‗lash 
masalasi ko‗tarilmaydi.
Aylanib tekis suriladigan zadvijkalarda shpindellar qo‗llanilmaydi hisob.
O‗tish yo‗li nuqtai nazaridan zadvijkalar: 
- bir xil o‗tkazadigan; 
- egarda toraygan o‗tish yo‗liga ega bo‗lgan turlari. Ikkinchi konstruksiyali
zadvijkalarda gidravlik qarshilik katta bo‗ladi.