Qishloq xo‘jaligi mahsulotini yetishtirishga ixtisoslashgan "Bunyodkor"

Agar taraflar o‘rtasida shartnomaning barcha muhim shartlari yuzasidan 
shunday hollarda talab qilinadigan shaklda kelishuvga erishilgan bo‘lsa, 
shartnoma tuzilgan hisoblanadi.
2
Bu holatda ko`rib turimmizki, “Bunyodkor” 
agrofirmasi va tayyorlovchi o`rtasida shartnoma tuzildi va ikki tarafga birdek 
huquq va majburiyatlar vujudga keldi. Ushbu holatga yana bir moddani keltirib 
o`tsak, Fuqarolik Kodeksining 465-moddasida Kontraktatsiya shartnomasi 
keltirib o`tilgan. Yani, Kontraktatsiya shartnomasiga muvofiq qishloq xo‘jaligi 
mahsulotini yetishtiruvchi qishloq xo‘jaligi mahsulotini qayta ishlash yoki sotish 
uchun bunday mahsulotni xarid qiladigan shaxsga –– tayyorlovchiga shartlashilgan 
muddatda topshirish (topshirib turish) majburiyatini oladi, tayyorlovchi esa bu 
mahsulotni qabul qilish (qabul qilib turish), uning haqini shartlashilgan muddatda 
muayyan bahoda to‘lash (to‘lab turish) majburiyatini oladi.
  Ikkinchi muaamoga javob beradigan bo`lsak, “Bunyodkor” agrofirmasi 
shartnoma ijrosini ta’minlash uchun “Qishloqqurilishbank” bilan moliyaviy bitim 
tuzdi va 200.000.000 so’m moliyaviy mablag’ oldi. Agrofirma garov sifatida 
mevali daraxtlarni garovga qo’ydi. Fuqarolik Kodeksining 267-moddasida keltirib 
o`tilganki, Har qanday mol-mulk, shu jumladan ashyolar va mulkiy huquqlar 
(talablar) garov narsasi bo‘lishi mumkin, muomaladan chiqarilgan mol-mulk, 
kreditorning shaxsi bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan talabnomalar, xususan hayoti va 
sog‘lig‘iga yetkazilgan zararni qoplash to‘g‘risidagi talablar, alimentlar 
to‘g‘risidagi talablar hamda boshqa shaxsga berilishi qonun bilan man etilgan 
boshqa talablar bundan mustasno. 
Bu yerda biz ko’rib turimmizki har qanday mol-mulk, shu jumladan 
ashyolar va mulkiy huquqlar garov narsasi bo’lishi mumkin ekan. Mevali daraxtlar 
agrofirmaning shaxsiy mulki va ularning garovga qo’yilishi asosli hisoblanadi. 
Muomaladan chiqarilgan mol-mulk, kreditorning shaxsi bilan uzviy bog’liq 
bo’lgan talabnomalar, xususan hayoti va sog’lig’iga yetkazilgan zararni qoplash 
to’g’risidagi talablar va boshqa shaxsga berilishi qonun bilan man etilgan boshqa 
talablar garov predmeti bo’lishi mumkin emas hisoblanadi. 
Bu kazusimizning eng asosiy muammosidan biri bu uchinchi muammo yani 
garovga qo’yilgan mahsulotni nobud bo’lishi va ushbu holatdan keyin kelib 
chiqadigan oqibatlar qanday ekanligi hisoblanadi. O’zbekiston Respublikasi 
Fuqarolik Kodeksida garovga qo’yilgan mol-mulkning yo’qolishi yoki 
shikastlanishi oqibatlari keltirib o’tilgan. “275-modda. Garovga qo‘yilgan mol-