Qishloq xo‘jaligi uchun ajratilgan maydonlardan unumli foydalanishda, avvalo

– daryolarning quyi qismlarida uchrab, ularning nishabligi 
i
=0,0001–0,0003 oralig‘ida bo‘ladi. Bu relyefda daryodagi suv sathi sug‘oriladigan 
yerlardan baland turadi. Ekinzorlar va aholi yashaydigan joylarni suv bosishdan 
saqlash uchun daryoning qirg‘oqlari bo‘ylab himoya dambalari quriladi.
BK ning bu holatdagi loyihasi variantli yechimlarni talab qiladi va daryodan BK 
ga suv olishni quyidagi usullarda amalga oshirish mumkin: 
1. Daryodan to‘g‘on qurmasdan suv olish. 
2. Daryodan to‘g‘on qurib suv olish. 
3. Nasos stansiyalari yordamida suv olish. 
Biror bir variantni tanlash quyidagi omillarga bog‘liqdir: 
1. Iqtisodiy hisob-kitoblar. 
2. Suv qabul qilish joyining ishonchliligi. 

---

65
3. Ish olib borish shart-sharoitlari. 
4. Ekologik masalalar (daryoning gidrologik rejimi buzilmasligi kerak). 
5.3. Sug‘orish tarmoqlarining ish rejimi va hisobiy suv sarflari 
Sug‘orish tarmoqlari o‘z yo‘nalishi bo‘yicha suv sarfini taqsimlab boradi, ya’ni 
tizimdagi suv kamayib boradi. Bunda tizim hisobiy qismlarga bo‘linadi. 
Har bir hisobiy qismda ham suv sarf qiymati uning uzunligi bo‘ylab harakati 
davomida sizilish, bug‘lanish va texnik nosozliklar sababli kamayadi.
Har bir hisobiy qismning boshidagi suv sarfi «brutto», oxiridagisi esa «netto» 
deb atalishi qabul qilingan:
l
nt
br
Q
Q
Q
+
=
, 
Kanalning butun uzunligi uchun:
∑
=
i
nt
Q
Q
, 
bu yerda 
∑
i
Q
-sug‘orish tarmog‘idan keyingi tartibli tarmoqlarga bir vaqtning o‘zida olinadigan 
brutto suv sarflar yig‘indisi, m
3
/s; 
l
Q
-hisobiy qismdagi suv isrofi, m
3
/s.
11-rasmda keltirilgan kanalning chiziqli sxemasi uchun hisobiy qismlar bo‘yicha 
hisobiy suv sarflari quyidagicha aniqlanadi: 
11-rasm. Sug‘orish tarmog‘ining chiziqli sxemasi 
I-hisobiy qism uchun: 
I
l
ntI
brI
Q
Q
Q
+
=