Qishloq xo‘jaligi uchun ajratilgan maydonlardan unumli foydalanishda, avvalo

 
 
9.4. Yotiq zovur ko‘rsatkichlarini aniqlash 
Zovurlarning chuqurligi quritish me’yori (
nd
h
), ikki zovur orasidagi doimiy 
bosim (
min
H
) va zovurdagi suv chuqurligi (
0
h
) qiymatlariga bog‘liq bo‘lib, 34-
rasmda keltirilgan va quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
,
h
H
h
h
0
min
nd
d
+
+
=
m, 
bu yerda 
nd
h
-quritish me’yori, m; 
min
Н
-ikki zovur orasidagi doimiy minimal bosim qiymati, m, u 
zaxi qochiriladigan qatlam tuprog‘ining mexanik tarkibiga bog‘liq bo‘lib, mexanik tarkibi yengil 
tuproqlar uchun 
m
5
,
0
Í
min
=
, o‘rta tuproqlar uchun 
m
8
,
0
Í
min
=
, og‘ir tuproqlar uchun 
m
0
,
1
Í
min
=
qilib qabul qilinishi mumkin; 
0
h
-zovurdagi suv chuqurligi, m, boshqaruvchi zovur 
tarmoqlari uchun 
m
1
,
0
h
0
=
. 

---

135
Yotiq zovurlar orasidagi masofani aniqlash. Yotiq zovurlar orasidagi masofa 
quyidagi hisobiy sxemalar uchun bajariladi: 
- suv o‘tkazmaydigan qatlamga tiralgan 1 qatlamli, 1 tarkibli filtratsion sxema; 
- zovur yuqori yoki quyi qatlamlarda joylashgan 1 qatlamli, 2 tarkibli filtratsion 
sxema; 
- zovur yuqori qatlamda joylashgan 1 yoki 2 qatlamli, ko‘p tarkibli filtratsion 
sxema; 
- zovur yuqori qatlamda joylashgan bosimli suv ta’minotiga ega bo‘lgan 1 yoki 2 
tarkibli filtratsion sxema. 
34-rasm. Yotiq zovur chuqurligini aniqlash sxemasi 
Zovur ko‘rsatkichlari VSN 33-2.2.03-86 ga asosan, zovurni ishlatish davri va 
hosil bo‘lgan suv ta’minoti uchun hisoblanib, suv-tuz rejimlarining prognozi va sizot 
suvlarining xarakterli davrlardagi o‘zgarishlarini hisoblash bilan tekshiriladi.
Suv o‘tkazmaydigan qatlam juda chuqur joylashgan bir qatlamli, 1 tarkibli 
tuproqlarda (35-rasm) zovur oraliq masofasi (
d
B
) quyidagi formuladan aniqlanadi: 

---

136
,
)
1
d
В
(ln
q
H
k
B
cal
d
f
f
d
−
⋅
⋅
⋅
=
π
m, 
bu yerda 
f
q
-sizilish jadalligi, m/kun; 
H
-sizot suvlarining zovur oraliq masofasidagi bosim 
qiymati, m; 
f
k
-tuproq qatlamining suv o‘tkazuvchanlik koeffitsienti, m/kun; 
cal
d
-zovur 
diametrining hisobiy o‘lchami, m; 
m
-suvli qatlam qalinligi, m; 
w
m
-zovurdagi suv sathidan suv 
o‘tkazmaydigan qatlamgacha bo‘lgan masofa, m; 
35-rasm. Suv o‘tkazmaydigan qatlamga tiralgan 1 tarkibli qatlam