Qishloq xo‘jaligi uchun ajratilgan maydonlardan unumli foydalanishda, avvalo

Sug‘orish tarmog‘i - suvni manbadan olib sug‘orish dalasiga yetkazib 
beruvchi doimiy va muvaqqat suv o‘tkazgichlar (kanallar, quvurlar) tarmog‘i.
Sug‘orish tarmog‘ining foydali ish koeffitsienti - sug‘orish uchun bevosita 
sarf qilingan suv miqdorining suv manbaidan olingan suv miqdoriga nisbati. 
Sug‘orish texnikasi - sug‘oriladigan maydonga yetarli miqdorda suv berish, 
uni maydon bo‘yicha tekis taqsimlash, suvning tuproqqa shimilishini ta’minlash 
orqali tuproqning aktiv qatlamida zarur namlikni hosil qilish ishlari majmui. 
Sug‘orish texnologiyasi - turli texnik moslamalar sug‘orish usullaridan 
foydalangan holda qishloq xo‘jalik ekinlarini oqilona sug‘orishni tashkil qilish va 
o‘tkazish. 
Sug‘orishni avtomatlashtirish - yerni insonning bevosita ishtirokisiz 
sug‘orish. 
Tekislash - ekin maydonidagi baland joylar tuprog‘ini past joylarga keltirib 
to‘kish, ya’ni undagi past-balandliklarni, o‘nqir-cho‘nqir joylarni bartaraf etish orqali 
shu maydon yuzasida zarur nishablikka erishish. 
Tomchilatib sug‘orish - ekinlarni sug‘orish usullaridan biri. Bunda sug‘orish 
suvi quvurlar tarmog‘idan maxsus tomchilatgichlar yordamida tuproqning bevosita 
o‘simlik ildizi rivojlanadigan qatlamiga beriladi.
Transpiratsiya koeffitsienti - o‘simliklar orqali bug‘lanish koeffitsienti. 
O‘simlikning 1 g modda hosil qilish uchun sarflaydigan gramm hisobidagi suv 
miqdori. Bu miqdor tajriba orqali aniqlanadi. 
Tuproq - yer qobig‘ining sirtidagi o‘simliklarni butun o‘sish va rivojlanish 
davrida suv va oziq moddalar bilan uzluksiz ta’minlab turish qobiliyatiga ega bo‘lgan 
ustki unumdor tog‘ jinslari qatlami. 
Tuproq eroziyasi - yog‘in suvlari, shamol, harorat almashinuvi kabi xodisalar 
ta’sirida yer yuzasining o‘zgarishi va tarkibining buzilishi. 
Tuproq namligi - mutloq quruq tuproq massasiga, ya’ni tuproqning mutloq 
namligining hajmiga (tuproqning hajmiy namligiga ) nisbatan % larda ifodalanuvchi 
suv miqdori. 

---

203