Qo‘qon universiteti xabarnomasi kokand university herald s on maxsus maqolalar volume special issues

 
ADABIYOTLAR TAHLILI 
Pedagogning kasbiy kompetensiyasini rivojlantirishni 
tadqiq qilish masalalari bir qator olimlarning ishlarida o‘z ifodasini 
topgan. Mazkur mualliflar kasbiy faoliyatni layoqatlilik, ishonchlilik 
sifatlari bilan birgalikda olib borganda tarbiyachining kasbiy – 
1 N.B.Parmanova.The technology of the development of educators based 
on competent approach. Journal of innovations in pedagogy and 
psychology, 2020, special issue 2, pp. 346-350 
2 O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 27-fevraldagi PQ-
4623-son O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 27-
fevraldagi PQ-4623-son 
3 Suleymanova Ra'no Dusbekovna Kasbiy kompetentlikni shakllantirish 
https://azkurs.org/kasbiy-kompetentlikni-shakllantirish.html 
individual hodisa sifatidagi pedagogik madaniyatini tavsiflaydi, 
degan fikrni olg’a surganlar
3
. O‘z navbatida, kasbiy layoqatlilik 
tushunchasi V.A.Slastenin ta’kidlaganidek, pedagogning o‘z 
faoliyatini amalga oshirishiga nazariy hamda amaliy tayyorligining 
birligini ifodalaydi va uning kasbiy shakllanganligini tavsiflaydi
4
. 
Psixologik-pedagogik adabiyotlarda, ko‘pgina pedagog 
olimlarning ilmiy ishlarida «kompetentlik» degan tushuncha 
keyingi paytlarda keng qo‘llanilmoqda. Ta’lim tizimiga 
kompetensiyaviy yondashuv xorijiy adabiyotlarda o‘tgan asrning 
60-yillarida shakllana boshlagan edi. 
G‘arb mamlakatlarida shakllangan an’anaga muvofiq 
mutaxassisning kasbiy malakasi uning kompetentligi, ta’lim tizimi 
esa – bilim, ko‘nikma va malakalar darajasi bilan o‘lchanadi. Xorijiy 
mamlakatlarda an’anaga 
muvofiq ishchining bilim va 
malakalarining o‘ziga xos xususiyati hisoblangan mutaxassislik 
(malakaviy) standartlari ishlab chiqiladi.
Pedagogikada kompetentli yondashish mutlaqo yangi 
hodisa emas, balki uning irmoqlari uzluksiz rivojlanib boruvchi 
ta’lim jarayonlarida mavjud bo‘lib, ular bosqichma-bosqich 
shakllangan. «Mahorat», «malaka» va «salohiyat» masalalari, 
shu 
bilan birgalikda
, bir qator faoliyatning birikuvi M.N.Skatkin, 
I.Ya.Lerner, V.V.Krayevskiy, G.P.Shyedrovidskiy, V.V.Davidov va 
boshqa pedagogika sohasi olimlarining ilmiy asarlari asosini 
tashkil etgan. D.L.Tompson, D.Pristinlar: «Kasbiy kompetentlik – 
ishda kerak bo‘lgan bilimlarning va barcha axloqiy qoidalarning 
yig’indisidir», 
deb 
ta’kidlaydilar. 
I.V.Grishina 
kasbiy 
kompetensiyaga shaxsning o‘z professional faoliyatini qanchalik 
darajada egallaganligi, deb baho beradi va quyidagicha ta’riflaydi: 
•
“Faoliyatga bo‘lgan munosabat, unga zarurat va qiziqish, 
intilishlar, qadriyat faoliyatidan maqsad, o‘zining ijtimoiy o‘rnini 
tasavvur qilish;
•
shaxsiy o‘ziga xosligi va mutaxassis sifatidagi mavqei, 
kasbiy bilim, mahorat va ko‘nikmalar, kasbiga xos boshqa 
xususiyatlariga baho berish;  
•
shu asosda o‘zining kasbiy jihatdan shakllanishi va 
o‘sishini boshqara bilish demakdir.”
5
Oliy ta’lim tizimida kadrlar tayyorlash sifatini oshirish, ta’lim 
jarayonlarini axborotlashtirish, pedagog kadrlarning kasbiy 
mahoratini rivojlantirishga oid ilmiy tadqiqotlar respublikamiz 
4 I.T.Mamasaidov Kasbiy kompetensiyalarni rivojlantirishda metodik 
keyslarda foydalanishni o’rni Analytical Journal of Education and 
Development Special Issue | 2022 "Challenges and Solutions of 
Modern Linguistics" 
5 Suleymanova 
Ra'no 
Dusbekovna Kasbiy kompetentlikni 
shakllantirish 
https://azkurs.org/kasbiy-kompetentlikni-
shakllantirish.html