Qurbonov f. A. Tarmoq mashinalari puxtaligi

Geterogenizatsiya (grek. heterogenis– har xil jinsli) – metalurgiyada – 
metal qotishmasida har xil kristall panjaraga ega bo‗lgan, 2 yoki bir necha 
fazalardan tashkil topgan tarkibni hosil qilish. 
Detal – bu yig‗ish operastiyalarini qo‗llamasdan bir jinsli materialdan 
tayyorlangan mahsulotdir. 
Desorbsiya (de – ajratib olish, olib tashlash, sorbeo – yutaman) – qattiq jism 
(adsorbent) sirtidan yutilgan moddalarni olib tashlash. Adsorbsiyaga teskari 
jarayon. Desorbsiyani o‗tkazishda adsorbent qatlami orqali issiq suv bug‗i, havo 
yoki inernet gaz purkalib, avval yutilgan moddalar olib tashlanadi. 
Dinamik mustahkamlik - materialning shaklini bo‗zmagan yoki 
o‗zgartirmagan holda dinamik yuklamalar ta‘siriga qarshilik ko‗rsatish qobiliyati. 
Dinamik yuklama – vaqt bo‗yicha uning qiymati, yo‗nalishi va qo‗yilish 
nuqtasining o‗zgarishini xarakterlovchi va konstrukstiya elementlarida inerstiya 
kuchlarini keltirib chiqaruvchi yuklama. 
Dispersiya (lat. dispersio – sochilish, tarqalish). 

---

209 
Disperslik – moddaning zarrachalarga parchalanish darajasi. 
Dispers tizimlar – ikki yoki undan ortiq fazalar (jismlar) sonidan hosil 
bo‗lgan tizim. Dispers tizimda fazalardan biri ikkinchi fazaga mayda zarrachalar 
ko‗rinishida tarqalgan. Dispers tizimlarga tutun, bulut, tog‗ jinslari, bo‗yoqlar 
misol bo‗la oladi. 
Dyuralyuminiy – bu alyuminiyning mis, magniy va marganest bilan 
qotishmasidir. Dyuralyuminiydan mahsulotlar qoliplash, prokatlash va bolg‗alash 
kabi bosim usullari bilan tayyorlanadi. 
Dinamik yuklama – vaqt bo‗yicha uning qiymati, yo‗nalishi va qo‗yilish 
nuqtasining o‗zgarishini xarakterlovchi va konstruksiya elementlarida inersiya 
kuchlarini keltirib chiqaruvchi yuklama. 
Drenaj - yerning zaxini tabiiy yoki sun‘iy qochirish, quritish; botqoqlikning 
zaxini qochirish; shu maqsadda qurilgan zovurlar yoki quvurlar tizimi.