Qurilish texnologiyasi va uni tashkil etish

Nazorat uchun savollar.
1.G`isht-tosh terishning asosiy qoidalarini tushuntiring ? 2. Bir va ko`p qatorli terim deganda nimani tushunasiz ? 3. Zveno uchun ajratilgan ish bo`lagi (delyanka) qanday hisoblanadi ? 4. G`isht-tosh terish ishlari murakkabligi darajasi qanday aniqlanadi ? 5. G`isht teruvchi ish joyi, zonalari va o`lchamlari qancha ? 6. Yarus (pog`ona) deganda nimani tushunasiz ? 7. G`isht-tosh terishda qo`llaniladigan asbob-uskunalar necha guruhga bo`linadi va ularni izohlang ? 8. G`isht terishda ish unumining terim balandligiga bog`likligini tushuntiring?




10-rasm. Binoning ko`ndalang qirqimi.
1-mashgulot.
Beton va temirbeton ishlari hajmini hisoblash.
Mashg`ulot maqsadi: Talabalarning fanni beton va temirbeton ishlarini bajarishda ish hajmlarini hisoblashdan iborat. Buning uchun fanning nazariy qismi bo`yicha beton qorishmasini tayyorlash, tashish, joyiga yotqizish, zichlash va betonni parvarishlash bo`yicha to`liq bilimga ega bo`lishi shart. Natijada shu o`rganilgan bilimlarni puxta mustahkamlab o`zlashtiradi.
1.1-Masala. Sig`imi (yuklanishi) 375 litr bo`lgan beton qorishmani kam qo`zgaluvchan beton qorishmasi o`rniga qo`zgaluvchan beton qorishmasi tayyorlashga o`zgartilganda 1 soat davomidagi mehnat unumdorligini oshirish imkonini quyidagi shartlar bo`yicha hisoblansin: bunda beton qorishma betonni tashkil qiluvchilarni yuklash o`zgarmagan holda τ_yu = 15 sonini tashkil qilganda, qorishmani aralashtirish vaqti τ_a=120 soniyadan 100 soniyaga, beton qorishmasini to`kish esa τ<sub>t</sub>=40 soniyadan 25 soniyaga qisqardi. Betonning chiqish koeffisiyenti β=0,67 ga teng.
Beton qorgichning 1 soat davomida bajarish sikllar soni, «n» quyidagicha: n<sub>1</sub>=15; n<sub>2</sub>=20
Yechilishi: Beton qorishmasini tayyorlash sikli davomiyligi τ<sub>s</sub> ni (tashkil etgan jarayonlar yig`indisidan iborat) topamiz:
τ_s= τ_yu + τ_a + τ_t
U holda kam qo`zgaluvchi aralashma uchun :
τ<sub>s</sub>=15+120+40=175 soniya τ<sub>s</sub>=15+100+25=140 soniya.
Bir soat davomidagi aralashtirishlar soni:
n = 3600 / τ<sub>s</sub> ;
Unda, n<sub>1</sub> == 3600 / 175 = 20,53 ta n<sub>2</sub>= 3600 / 140 = 25,71 ta.
Beton aralashtirgichning bir soat davomidagi mehnat unumdorligi: M<sub>un</sub>=V· β · n , m<sup>3</sup>/soat
bu yerda : Ѵ<sub>a</sub>- aralashtirgich sigimi , m<sup>3</sup> , β - betonning chiqish koeffisiyenti ; n- 1 soat davomida aralashtirgich bajaradigan sikllar soni. Topilgan va berilgan qiymatlarni qo`yib aniqlaymiz: Kam qo`zgaluvchan beton qorishmasini tayyorlashda beton qorgichning mehnat unumi,
M_un= 0.375· 0.64 ·21 = 5.02 m³/soat
Kuzgaluvchan beton tayyorlashdan beton korish mexnat unumdorligi,
M_un= 0.375· 0.67· 26 = 6.53 m³/soat
Endi mehnat unumdoroligini ortishini miqdorini aniqlaymiz: ∆ M_un= 6.53- 5.02 = 1.51 m³/soat; yoki
[ ( 6,53 - 5,02 ) : 6,53 ]·100%= 23% .