Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti


Download 4.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/112
Sana31.10.2023
Hajmi4.47 Mb.
#1736077
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   112
Bog'liq
boglovchi-moddalar

portlandsement
Shlakli 
portlandsement 
Sulfatga bardoshli 
portlandsement 
Plastifiltirlangan 
portlandsement 


197 
ESSE 
Gidravlik ohak 
Gidravlik ohak tarkibida 6-20% gacha tuproq bo‘lgan kalsiy va magniyli 
korbonat tog‘ jinslaridan – bor, ohaktosh dolomitlashgan va mergenli ohaktoshni 
800-1000 
0
C da kuydirib olinadi. 
Qurilishda ohak asosida olinadigan ohak – kul bog‘lovchilari ham qorishmalar 
va avtoklavda buyumlar tayyorlashda ishlatiladi. Bunda maydalangan ohak miqdori
10 dan 40 % gacha bo‘lishi mukin. 
Gidravlik ohak ishlab chiqarish uchun xomashyo sifatida tarkibida 6-20% gil 
qo‘shimchalari bor ohakli mergellardan foydalanadilar. Xomashyo tarkibi katta 
chegarada tebranib turadi va ulardan olingan mahsulotni ya’ni ohak ham har hil 
xossaga ega bo‘lishi mumkin. 
 
“Portlandsement” mavzusini “Insert” usulida o‘rganish 




Mineral bog‘lovchi 
materiallar kukunsimon 
bo‘lib, mayda va yirik 
to‘ldirgichlar bilan birga 
suvda qorilganda suyuq 
yoki plastic qorishma hosil 
qiladi va asta-sekin qotishi 
natijasida sun’iy toshga 
aylanadi. Tarkibida 25% 
gacha tuproq bo‘lgan 
kalsiy va magniy karbonat 
tog‘ jinslardan bo‘r, ohak-
tosh, dalomitlashgan va 
mergelli ohaktoshni 
kuydirib gidravlik 
bog‘lovchi material 
portlandsement olinadi. Bu 
kukunsimon mahsulot 
kulrang, oq yoki rangli 
Mineral 
bog‘lovchilarni 
ishlatilishiga qarab va 
xossalariga ko‘ra 
havoda qotadigan 
bog‘lovchi moddalar 
va gidravlik 
bog‘lovchi 
moddalarga 
bo‘linadi. 
Portlandsement ham 
havoda ham 
namlikda qotishi 
mumkin. 
Portlandsement 
klinkerini gips 
qo‘shib tuyib olinadi. 
Portlandsementning
maydalik darajasi 
Xomashyo 
tarkibida 25% 
gacha 
giltuproq 
bo‘lishi 
Klinkerga har 
xil 
qo‘shimchalar 
qo‘shib turli 
portlandsement 
olinishi 


198 
bo‘lishi mumkin. 
O‘zbekistonda 6 ta sement 
zavodlari mavjud 
(Bekobod, Ohangaron, 
Navoiy, Angren, Quvasoy, 
Jizzax) 
2500-3000 sm
2
/g, 
qotish muddatlari 45 
minutdan 10 
soatgacha, markalari 
400, 500, 550, 600. 
Portlandsement 
xossalari, unga 
qo‘shiladigan aktiv 
minerallari va 
plastifikatorlarga 
qarab har xil turlarga 
bo‘linadi. 
Portlandsement 
turlariga qarab 
qurilishning turli 
sohalarida ishlatiladi
TEST 
1. Portlandsement _______________ yilda _______________ tomonidan ixtiro 
qilingan. 
2. Portlandsement qanday material? 
A) Havoiy bog‘lovchi 
B) Gidravlik bog‘lovchi 
V) Avtoklavda qotadigan bog‘lovchi 
G) Organiq bog‘lovchi 
3. Oddiy portlandsementning maydalik darajasi? 
A) 1500-2000 sm
2
/g 
B) 2000-2500 sm
2
/g 
V) 2500-3000 sm
2
/g 
G) 3000-3500 sm
2
/g 
4. Portlandsement qanday bin ova inshootlarda ishlatiladi? 
A) Bino va inshootlarning yer osti qismlarida 
B) Bino va inshootlarning yer usti qismlarida 


199 
V) Faqat nam sharoitlarda 
G) A va V javoblar to‘g‘ri. 
5. Portlandsement klinkerini to‘yishda gipsni qo‘shishdan maqsad nima? 
A) Klinkerni maydalashni osonlashtirish 
B) Sement qotish jarayonini me’yorlashtirish 
V) Sement qotish jarayonini tezlashtirish 
G) Hech qanday ahamiyatga ega emas. 
6. Portlandsementning turlariga ko‘ra ishlatilish sohalarini aniqlang. 
I. Oddiy portlandsement: II. Kengayuvchi portlandsement: 
A) Beton va temir-beton buymlar tayyorlashda 
B) Yaxlit beton vat emir-beton qurilmalar tayyorlashda 
V) Oldindan zo‘riqtirilgan temir-beton qurilmalarda 
G) Bin ova inshootlar qurilmalarning buzilgan qismini ta’mirlashda 


200 

Download 4.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling