Qüvvələrinin əzm və qüdrətinə arxalanaraq, çətin və ağır

Suda boğulma. Tənəffüs yolları maye ilə, adətən, su ilə tutu-
larkən 
suda boğulma
baş verir. Adam suda boğularkən onun 
bronxlarına, ağciyərinə su dolur, nəfəsi kəsilir, kəskin oksigen 
çatışmazlığı baş verir və ürəyin fəaliyyəti dayanır. Boğulan 
adamı sudan mümkün qədər tez çıxarmaq lazımdır.
Suda boğulma zamanı orqanizmdə baş verən dəyişikliklər, 
başqa sözlə suyun altında ölüm müddəti, bir sıra amillərdən ası-
lıdır:
- Suyun xarakterindən (şirin su, duzlu su, hovuzlarda olan 
şirin xlorlu su);
- Suyun temperaturundan (buzlu, soyuq, isti);
- Suyun tərkibində qarışıqların (lil, cəng, lehmə və s.) 
olub-olmamasından;
- Suda boğulma anında zərərçəkənin orqanizminin vəziy-
yətindən – yorğunluq, oyanıqlıq, alkoqol sərxoşluq. 
Şirin suda boğulmalar. Şirin suda duzların miqdarı qanla mü-
qayisədə qat-qat az olduğuna görə ağciyərlərə dolan şirin su tez 
bir zamanda qana sorulur. Bu da qanın durulaşmasına, həcmi-
nin artmasına və eritrositlərin parçalanmasına səbəb olur. Bə-
zən ağciyərlərin şişməsi də müşahidə olunur. Ürək mədəcikləri-
nin yığılma funksiyasının pozulması nəticəsində qan dövranının 
fəaliyyəti dayanır. 
Dəniz suyunda boğulmalar.Dəniz suyunda həll olunmuş mad- 

---

166 
dələrin konsentrasiyası qana nisbətən çox olduğuna görə dəniz 
suyu ağciyərlərə daxil olan zaman qanın maye hissəsi zülallarla 
birgə qan damarlarından daxil olur. Bu qanın qatılaşmasına, 
onun tərkibindəki kalium, natrium, kalsium, maqnezium və xlor 
ionlarının konsentrasiyasının artmasına gətirib çıxarır. Damar-
lara yığılan maye onların genişlənməsinə, hətta cırılmasına sə-
bəb olur. Bir qayda olaraq dəniz suyunda boğulmalar zamanı 
ağciyərlərin şişməsi inkişaf edir. Damarlarda az miqdarda qalan 
hava tənəffüs hərəkətləri zamanı mayenin çalxalanması və da-
vamlı zülal köpüyünün əmələ gəlməsinə səbəb olur. Qaz müba-
diləsi kəskin pozulur, ürəyin fəaliyyəti dayanır.