Ър. Исматулдаев, А. Н. Ма судов, А. Х. Абдуллаев Б. М. Ахмедов, А. А. Аъзамов


Download 1.73 Mb.
bet39/96
Sana08.05.2023
Hajmi1.73 Mb.
#1446646
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   96
Bog'liq
Metrologiya ДАРСЛИК МКК учун

Шартли белгилар'
Магнитоэлектрик рамкади Магнитоэлектрик логометр
Электромагнит асбоб
Электромагнит логометр
Электродинамик асбоб Электродинамик логометр




'"• D 0.
К
п
ф

5.5-расм. Улчаш асбобларининг ишлаш таргиблари буйича шартли белгилари
158
Г. Хавфсизлиги:
Бешкиррали юлдузча чизилган булиб, агар унинг ичида хеч кандаи ракам булмаса, у холда асбоб 500 вольтли кучланиш остида синалган '13улади. Агар, ракам ёзилган булса, масалан 2, унда асбэб 2000 вольт кучланишида синалган булади.
Д. Фойдаланиш холати:
1 - вертикал холда жойлаштирилади,
П - горизонтал холатда жойлаштирилади;
Z600 - Кия холатда жойлаштирилади.
Д. Аниклик класслари. 0,5; 1,0... каби
5.9. Ракдмли улчаш асбоблари
Ракамли улчаш асбоби деб, улчаш борасида узлуксиз улчанаётган катталикнинг кийматини ракамли кайд . этиш курилмасида ёки ракамларни ёзиб борувчи курил мала дискрет тарзда узгартирилиб, индикацияланадиган асбобларга айтилади. Ракамли улчаш асбоблари хозирги кунда жуда кенг таркалган.
Ракамли улчаш асбобининг функционал чизмаси 5.6- расмда ифодаланган.


КАУ

У.

АРУ

у:

РКК

#










5.6.- раем. Ракамли улчаш асбобининг функционал чизмаси
139
"X" аналог сигнали киришдаги аналог узгарткич (КАУ)да кейинги узгартириш учун кулай формага узгартирилади, сунфа аналог-ракамли узгарткич (АРУ) ёрдамида дискретлаштирилади ва кодланади; ва нихоят, ракамли кдйд этиш курилмаси (РКЭД улчанаётган катталик бу'йича кодланган маълумотни ракамли кайднома тарзида, операторга кулай формада курсатади. Тавсия этиладиган маълумотни кулайлиги ва аниклиги сабабли рак,амли улчаш асбоблари илмий-тешириш лабораторияларидан кенг урин олган.
Ракамли улчаш асбоблари аналог улчаш асбобларига нисбатан куйидаги афзалликларга эгадир:

  • кжори аникдик;

  • кенг иш диапазони;

  • тезкорлик;

  • улчаш натижаларини кулай тарзда тавсия зтилиши;

  • автоматлаштирилган тармокдарга улаш мумкинлиги;

  • улчаш жараёнини автоматлаштириш имкониятлари мавжудлиги ва хоказолар.

Хозирги кунда , хар тукисда бир айб деганларидек, ракамли улчаш асбобларининг хам муайян камчиликлари мавжуд:

  • мураккаблиги;

  • таннархи баландлиги;

  • нисбатан ишончлилиги пастрок..

Лекин, интефал схемаларшшг тезкор рнвожи натижасида юкрридаги камчиликлар тобора чекшшб бориб, у^чаш асбобларида
микропроцессорлар куллана бошлагандан сунг эса аксарият курсаткичлар буйича аналог улчаш асбобларидан олдинга утиб кетди..
Ракамли улчаш асбобининг асоси булиб АРУ хисобланади. Унда '"маълумот дискретлаштирилади, сунгра квантланиб кодланади. Дискретлаштириш - бу муайян (жуда киска) дискрет вакт оралигида кайдномаларни олишдир. Одатда, дискретлаш кадамини доимий килишга харакат килинади. Квантлаш эса, X(t) катталигининг узлуксиз кийматларини Хп дискрет кийматларнинг туплами билан алмаштириш хисобланади. Катталикнинг узлуксиз кийматлари муайян тартиблар асосида квантлаш даражаларининг кийматлари билан алмаштирилади. Кодлаштириш эса, муайян кетма-кетликда ифодаланган сонли кийматларни тавсия этишдан иборат.
Дискретлаштириш ва квантлаш ракамли улчаш асбобининг асосий хатолик манбалари хжобланади. Бундан ташкари, квантлаш даражаларининг сони хам узига яраша хатоликлар киритади.
Суюк кристалл и индикаторларнинг тезкор ривожи ракамли улчаш асбобларининг ихчамлашувига, энергия сарфининг камайишига замин яратмокда.

Download 1.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   96




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling