R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

usullami qo‘llashning asosini tashkil qiladi.
Bu usul xodimlaming ishlab chiqarishni boshqarishda keng miqyosda ishtirok 
etishiga asoslangan bo‘lib, bu usulni q o‘llashdan sog‘lom ijtimoiy-ruhiy muhit 
yaratishdir. Boshqarishning ijtimoiy-ruhiy uslublari mehnat aktivligini oshirishga 
qaratilgan. Bu uslubning o ‘ziga xosligi shundaki, u xodimlarga ulaming m a’naviy 
va ijtimoiy xulqiga ta’sir etish orqali amalga oshiriladi:
— g ‘oyaviy ishonchi va mehnat aktivligi;
— targ‘ibot va tashviqot, tanqid va o ‘z-o‘zini tanqid;
— tajriba almashish, ko‘rik konkurslar, tantanali yig‘Uish;
— rahbarning shaxsiy namunasi.
N A Z O R A T F U N K S I Y A S I
Shunday qilib, tashkilot rejasi tuzilgan, uning strukturasi yaratilgan, ishchi 
joylari to ‘ldirilgan, xodimlaming xulqiy motivlari aniqlangan. Faqat boshqarish 
funksiyasiga qo‘shiladigan elementlardan biri qoldi — bu nazoratdir.
95

---

E n g u m u m iy t a r z d a n a z o r a t a m a ld a r e j a l a s h t i r i l g a n n a t i j a l a r n i o ‘l c h a s h , 
ta q q o s l a s h ( q iy o s la s h ) ja r a y o n i d i r .
Qoidadan ko‘rinib turibdiki, nazorat xodimlarga kamroq buyruq berib, 
ko‘proq tashkilot tomonidan belgilangan rejalami muvaffaqiyatU bajarilishiga, 
ichki va tashqi muhit ehtiyojlarini qondirish tartibiga baho berish munosabatini 
anglatadi.
«Nazorat» so‘zi dastlab tashkilot x o ‘jalik faoliyati amaliyotini buxgalteriya 
hisobida aks ettirishda foydalanilgan.
Am m o sinfiy menejmentda nazorat funksiyasi tashkilotni kerakli (ishonchli) 
y o ‘lda ushlab turish, uning faoliyat ko‘rsatkichlarini belgilangan standartlarga 
(rejalarga) qiyoslash mumkin b o‘lgan boshqarish faoliyati turi tushuniladi.