bilimlarini tahlil qilish orqali erishiladi; material sohada esa xomashyo sifati
nazorati b o ‘yicha amalga oshiriladi. Moliya resurslari sohasida tashkilot uchun
qancha va qanday (naqd va naqdsiz) moliya vositalari talab qilinishi belgilanadi.
Dastlabki nazorat jarayonida turli paytlarda standartlardan og‘ishlami oldindan
ko‘rish imkoniyati tuglladi. U ikki turga b o‘linadi:
A. Diagnostik nazorat, u olchovlar, etalonlar, ogohlantiruvchi signallami
o ‘z ichiga oladi.
B. Terapevtik nazorat — normativlardan og'ishlami aniqlash va tuzatish
choralarini belgilash imkoniyatini yaratadi.
2. Joriy nazorat. U ishlami bajarish jarayonida amalga oshiriladi. K o‘p
hollarda uning asosiy obyekti — xodimlar, joriy nazorat boshliqlaming quroli
b o iib , uni amalga oshirishda boshqarish apparati uchun qayta aloqalar zarur. U
belgilagan rejalar va yo ‘riqnomalardan oglsh lam i bartaraf etadi.
3. Yakuniy nazorat. Bunday nazoratning maqsadi — kelajakda boiadigan
xatoliklami oldini olish. Yakuniy nazorat doirasida qayta aloqalar ishlar bajarilib
bolgandan so‘ng undan foydalamladi.
Yakuniy nazorat muammolami paydo b o ig a n paytda bartaraf qilmasa-da,
rahbarga agar shunday ishlar kelajakda o ‘tkaziladigan b o isa , bunday tadbirlami
xatosiz o ‘tkazish uchun dastur b oiad i.
Nazorat funksiyasi tashkilotning boshqarish jarayonini oxirgi nuqtasi emas,
amaliyotda oxirgi nuqta mavjud emas, chunki har bir boshqarish funksiyasi
boshqa ta’sir etuvchi omillar bilan ham harakatlantiriladi. Shunday qilib, asta-
sekin o ‘ziga xos doiraviy harakat vujudga keladi.
T A R T I B G A S O L I S H V A N A Z O R A T
Nazorat — shubhasiz boshqarish masalalarining eng muhimlaridan biridir.
Bunda yuqori turadigan faqat bitta masala bo‘lib, u maqsadni aniqlash va
Do'stlaringiz bilan baham: |
