R. X. Maksudov

 —Г2 • 944 -
3.
14(170 + 90) + 
J[2 ■
 944 -
3 .
14(170 + 9 0)]3 - 8(170 - 9 0 )2 = 2 6 4  
8 L
v) E nsiz ponasim on tasm alar u zatm alar uchun
a = ^ [2 • 518 - 3.14(120 + 63) +
+V'[2- 5 1 8 —3.14(120 + 63 )] 2 - 8 ( 1 2 0 - 63) 
2j 
= 110
11. Bitta tasm a y ordam ida uzatish m um kin b o ‘lgan quvvat.
a) N o rm al ponasim on tasm alar uzatm alar uchun 
[P } = i P 0] ' C a ‘ CL ’ Cu/Cp
kVt
bunda 
Ca
= 0.95; CL 
= L J L 0 =
954/17C0 = 0.56 b o i g a n d a CL
 
= 0.89:
C
v= \ . 12; 
Cp
=
1.1 
P0
= 
1.39кВт
natijada, [P] = 1.39- 0.95 -0.89 ■ 1.12/3.1 = 1.2кВт
b) Y arim ponasim on tasm alar uzatm alar uchun 
l P } = l P b l ’ Ca -CL‘ Cv /Cp
kVt
bunda: 
Ca =
0.94; 
CL
= L / I 0= 9 4 4 / 7 1 0 = 1.3 b o i g a n d a
CL
= 1.04;
Cy= 1
.12; 
Cp 
=
1.1 
(23.2-jadval) 
PD
= 0.29kBi 
natijada, 
[P]
= 
0.29 
• 
0.94 
• 
1.04 
• 
1.12/3.1 
=
0.29kBi
148

---

v) Ensiz ponasim on tasm alar uzatm alar uchun
[ P ] - [ P 0 
} - c a -c L - c u/ c p
kVt
bunda: 
Ca
= 0.91; 
CL
= L/L0=518/1600 = 0.32 boTganda 
CL
= 0.91;
Cy=
1.12; 
=
1.1 (23.2-jadval) 
P0 =
0.95
k
B
t
natijada, {?] = 0.95« 0.91 * 0.91 * 1.12/1.1 = 0.8
k
B
t
12.
T asm alar yoki tasmadagi ariqchalar soni
a) N orm al kesimli ponasim on tasmali uzatm alar tasm alar soni
2 =
^
IFol ' Q
bunda: 
Рг
uzatilayotgan quvvat; 
[p0]-buta
tasma y ordam ida uzatiladigan 
quvvat; 
Q
-tasmalar soni, tasmalar o ‘rtasida yuklanishning notekis 
taqsimlanishini hisobga oluvchi koeffitsiyent 
Z
=
= 3,87 = 
3.39 
yaxlitlab 
Z
= 4 qabul qilamiz
1P»]-Cz 
1.2 '0.95 
J 
n
n
b) Y arim ponasim on tasmalarda ariqchalar soni
Z
= т-у— =
*'8/
~ = 15.69 yaxlitlab Z = 16 qabul qilamiz
IP
q
J’Q 
0.29*0.80
v) Ensiz tasm alar soni
Z = 
7
-
7
—
=
7— = 5.69 vaxlitlab Z = 6 qabul qilamiz
|Pt3-C2 
0.e-S.85 
J 
I
T
13. Shkivlarning eni
a) N orm al kesimli ponasimon tasm alar uchun
В = { Z - \)t + 2 f
= (4-1)3.3 + 2-10 = 30
Z=4, 
f=10, t=3.3;
b) Y arim ponasim on tasmalar uchun
В - ( Z -
\)t 
+ 2 f
= (16-1)1.0 + 2 - 
3.5 
= 17.0
Z=16, 
f=3.5, t= l .0; 
v) Ensiz ponasim on tasm alar uchun
B = ( Z - l ) t + 2 f
= (6 — 1) - 2.5 + 2 *8 = 28.S
Z=6, 
f=8.0, t=2.5;
14.
Tasmali uzatm alarda boshlang‘ich taranglik kuch
a) Norm al kesimli ponasim on tasmalar uchun
P, С
Fc = 7 5 0 j £ T + Z - q v - H,
bunda: f, -u za tila y o tg a n quvvat, kVt; 
Cp, C
a-qiymatlari yuqorida 
berilgan; 
V
—tasm aning tezligi,м /с; 
Z
- t a s m a l a r soni; 
q 
- 1 m tasmaning 
massasi, кг/м;
Uzatm a uchun P, = 3.87 kVt; 
Cp
= 1.1; 
V
= 6.7 м/с; 
Cs =
0.95;
Z
— 4;
149

---

q
 = 0 .1 к г /м .
N atijada,
3.87-1.1
F° =
7 5 0 6 7~ 0 9 5 + 4 ' 0 , 1 ' (6‘7)2 = 520H-
b) Y arim p o n asim o n tasm alar uchun 
3 87 • 1 1
F0 =
75 0
' + 16 • 0.009 • (6.7)2 = 530H 
0 
6.7-0.91
v ) E nsiz ponasim on tasm alar uchun
3 87• 11
F0
- 7 5 0 — — — — + 6 • 0.07 • (4.71 )2 - 754H
0 
4.71 • G.91
15. 
V alga t a ’sir qiluvchi k uchlar
a) N o rm al kesim li p onasim on tasm ali uzatm ada
Fb =
2F0 s i n ( y ) = 2 • 520sin81°30: = 2 - 5 2 0 - 0 . 9 8 9 0 = 1028H
b) Y arim p o n asim o n kesim li tasm ali uzatm alar
Fb =
2F0 s i n ( y ) = 2 • 530sin81° = 2 « 53C • 0.9877 = 1047H
v) E nsiz kesim li p onasim on tasm ali uzatm alar
Fb - 2F0 s m ( ap - 2 ■
 7 5 4 3i n 7 5 ° - 2 -7 5 4 - 0 .9 6 5 9 -= 1457H
SAVOL VA TO PSH IRIQ LAR
1. P onasim on, y arim p o n sim o n sim o n , ensiz tasm alarn in g tuzilishi.
2. N orm al p onasim on tasm a turlarini bir-biridan farqi.
3. Y arim p o nasim on tasm a turlari v a bir-biridan farqi.
4. E nsiz pon asim o n tasm a turlari va bir-biridan farqi.
5. T asm a turlari qanday tan lan ad i?
6. Y etaklovchi shkiv diametri qanday aniqlanadi?
7. B itta ta sm a y o rd a m id a uzatish m um kin boMgan q u v v at qanday 
aniq lan ad i?
8. T asm ala r soni q ancha boMishi m um kin?
9. Val tay an c h ig a ta 's ir qiladigan kuch qiym ati qanday aniq lan ad i?