Raqamli ilmiy kengash qarshi davlat universiteti

Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining asosiy 
ustuvor yo‘nalishlarga bog‘liqligi. Ushbu tadqiqot respublika fan va 
texnologiyalar rivojlanishining “Axborotlashgan jamiyat va demokratik davlatni 
ijtimoiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy, ma’naviy-ma’rifiy rivojlantirishda 
innovatsion g‘oyalar tizimini shakllantirish hamda ularni amalga oshirish 
yo‘llari” ustuvor yo‘nalishi doirasida bajarilgan.
Muammoning o‘rganilganlik darajasi. Jahon va o‘zbek tilshunosligida 
badiiy va folklor asarlari tadqiqiga bag‘ishlangan bir necha tadqiqotlar amalga 
oshirilgan. Jumladan, rus tilshunoslari G.Y.Sizranovaning “Poetik onomastika”, 
“Badiiy matnning onomastik makonda o‘rganilshi”, V.A.Nikonovning “Ism va 
jamiyat”, 
S.I.Zinin 
“L.N.Tolstoyning “Urush va tinchlik” romani 
antroponimiyasi”, G.A.Xaburgaev “O‘tgan yillar ertagi” etnonimiyasi
13
singari 
tadqiqotlar amalga oshirilgan bo‘lsa, bu borada o‘zbek tilshunosligida 
R.Rasulovning 
«Alpomish» dostonidagi so‘zlarning o‘zaro sintaktik 
bog‘lanishi” nomli nomzodlik dissertatsiyasi, S.Tursunovning «Alpomish» 
dostonining leksik xususiyatlari”, Z.Xolmonovaning «Shayboniyxon» dostoni 
leksikasi”, I.Xudoynazarovning “Antroponimlarning til lug‘at tizimidagi o‘rni 
va ularning semantik-uslubiy xususiyatlari (Ergash Jumanbulbul dostonlari 
asosida)” deb nomlangan nomzodlik dissertatsiyalari kabi tadqiqotlar olib 
borilgani ma’lum. Bu sohada taniqli shevashunos olim A.Ishayevning 
tadqiqotlari ham e’tiborga molik. Bundan tashqari, A.Rahimov, J.Xolmurotova, 
A.Xoliqov, M.Saparniyazova, Sh.Mahmadiyev, G.Jumanazarova va boshqa 
13
Сизранова, Г.Ю. Ономастика. Учебное пособие. – Тольятти: Изд-во ТГУ, 2013. –248 С.

---

7 
tilshunoslar muayyan bir doston tiliga bag‘ishlangan tadqiqotlarini amalga 
oshirdilar. 
Zamonaviy tilshunosligimizda badiiy asarlar tili onomastik birliklari 
tahliliga bag‘ishlangan samarali ishlar yetakchi o‘rinni egallab borayotganligini 
D.Xudoyberganova
14
va D.Andaniyazovalarning
15
tadqiqotlari ham tasdiqlaydi. 
Xorazm dostonlari onomastikasi Q.Olloyorov tomonidan maxsus tadqiq etildi
16
. 
Qashqadaryo dostonchilik maktabining yirik vakillari tomonidan ijro etilgan 
xalq dostonlari tilida qo‘llanilgan onomatik birliklar maxsus o‘rganilmaganligi 
bois mazkur mavzuni ilmiy yo‘nalishda o‘rganish zaruriyatini keltirib chiqardi.