“raqamli iqtisodiyot” kafedrasi boxodirov bunyod otasini ismi

1.2.1-jadval
Mehnat samaradorligini ifodalovchi mezonlar⁴²

№	Mezonlar tasnifi	Mezonning maqsadi	Natija ko‘rsatkichi
1.	Ijtimoiy-iqtisodiy mehnat samaradorligi: insonlarning moddiy va ma’naviy ehtiyojlarini to‘liq qondirish	Shaxsiy personalning ehtiyojini qondirish	Ichki mehnat samaradoligi
		Insonlarning ehtiyojini qondirish	Tashqi mehnat samaradorligi
2.	Iqtisodiy ishlab chiqarish mehnat samaradorligi: ishlab chiqarishda sarflanadigan resurslarni minimal darajadan foydalanib yuqori ishlab chiqarish unumiga erishish	Sarflarning Yuqori nati jadorligi Har bir resurs sarfini minimallash-tirish	Kutilgan natija (foyda) Shaxsiy: mehnat unumdorligi, fond qaytimi va h.k.

Mehnat unumdorligi, ishlab chiqarish samaradorligi, mahsul- dorligi iqtisodiy makonning bir-birini to‘ldirib turuvchi parametrlaridir. Chunki, ular ayni bir o‘sha ob’ektning – ishlab chiqarilgan mahsulotini turli tomondan, ya’ni jonli mehnatni tejash, ishlab chiqarish chiqimlarini qisqartirish va jamiyat ehtiyojini mumkin qadar qondirish tomonidan ko‘rib chiqadi. Iqtisodiy makonning aniqlangan parametrlari tabiiydir, chunki ular iqtisodiy hodisalar mohiyati va tabiatini aks ettiradi⁴³.

Shunday qilib, resurs-sarf nuqtai nazaridan mehnat samaradorligi va mehnat unumdorligini tahlil qilishda bir xil ko‘rsatkichlar sifatida tadqiq etiladi. Ammo iqtisodiy tushun- chalar sifatida ular turlichadir. SHuning uchun resurs-sarf yondashuvi bo‘yicha mehnat samaradorligini baholashda unumdorlik ko‘rsatkichlari tizimiga to‘xtalish maqsadga muvofiqdir. Iqti- sodiyot fani o‘rganayotgan unumdorlik konsepsiyasida unumdorlik ko‘rsatkichlari tizimini ishlab chiqarish omillari nazariyasi asosida to‘zilgan. Mazkur nazariyaga asosan, unumdorlikning asosiy vazifasi minimal sarflar asosida maksimal natijalarga erishish hisoblanadi. Bunga ko‘ra unumdorlikni umumiy formulasi qo‘yidagicha (1.2.3-formula):