4.Boshlang’ich sinf o’qituvchisining kompetentligida pedagogik kreativlik potensialining o’rni.
“Kreativlik” va “pedagogik kreativlik” tushunchalarining mohiyati. Zamonaviy sharoitda pedagogning kreativlik sifatlariga ega bo`lishi taqozo etadi.
Kreativlik (lot., ing. “create ” - yaratish, “creative ” yaratuvchi, ijodkor) - individning yangi g’oyalarni ishlab chiqarishga tayyorlikni tavsiflovchi hamda mutasil omil sifatida iqtidorlilikning tarkibiga kiruvchi ijodiy qobiliyati.
Shaxsning kreativligi uning tafakkurida, muloqotida, xis- tuyg’ularida, muayyan faoliyat turlarida namoyon bo’ladi.
Kreativlik shaxsni yaxlit holda yoki uning muayyan xususiyatlarini tavsiflaydi.Shiningdek, kreativlik iqtidorning muhim omili sifatida aks etadi. Qolaversa, kreativlik zexnni o’tkirlikni belgilab beradi.P.Torrens fikricha, “kreativlik” tushunchasi negizida quyidagilar yoritiladi:
muammoga yoki ilmiy farazlarni ilgari surish;
farazni tekshirish va o`zgartirish;
qaror natijalarini shakllantirish asosida muammoni aniqlash;
muammo echimini topishda bilim va amaliy harakatlarnin boshqa har qanday sifat (fazilat) kabi kreativlik ham birdaniga shakllanmaydi. Kreativlik muayyan bosqichlarda izchil shakllantirib va rivojlantirilib boriladi.
Bolalarda kreativlikni rivojlantirishda quyidagilarga e’tibor qaratish zarur:
-ular tomonidan ko’p savollar berilishini rag’batlantirish va bu odatni qo’llab-quvvatlash; bolalarning mustaqilligini rag’batlantirish va ularda javobgarlikni kuchaytirish;
-bolalar tomonidan mustaqil faoliyatni tashkil etilishi uchun imkoniyat yaratish;
Quyidagi omillar shaxsda kreativlikni rivojlantirishga to’sqinlik qiladi:
-uzini tavakkaldan olib qochish,fikrlash va xatti-harakatlarida qo’pollikka yo’l qo’yish, shaxs fantaziyasi va tasavvurining yuqori baxolanmasligi;
-boshqalarga tobe bo`lish; har qanday holatda ham faqat yutuqni o’ylash.
Psixologiyada P.Torrens tomonidan shaxs kreativligini aniqlovchi test ishlab chiqilgan.
P.Torrensning fikricha, shaxs kreativligi o`zida quyidagi belgilarni:
-savollar, kamchiliklarga yoki bir-biriga zid ma’lumotlarga e’tiborsiz bo’lmaslik;
-muammolarni aniqlash uchun harakat qilish, ilgari surilgan taxminlar asosida ularning echimini topishga intilish namoyon bo’ladi:
Bugungi kunda fanda shaxs kreativligi, faoliyatiga xos ikki jixatda aniqlanmoqda. Ular quyidagilardir;
Do'stlaringiz bilan baham: |