Reja: Kirish Bob. Bo‘shliqichlilar va ularning filogeniyasi, kelib chiqishi

Bu stimullarni 3 ta guruxga ajratish mumkin.
1. Elektromagnit energiya – yorug’lik , infra , qizil.
2. Mexanik energiya – tovush ,aloqa , bosim ,tortilish kuchi.
3. Ximiyaviy signal – ta’m , hid bilish.
9. Fotoretseptor va ko’zlar – fotoretseptor hujayralarni guruxlanishi ko’p hosil bo’ladi ( pigment hujayralari ).
10. Rivojlanish: Eumetazoalar rivojlanish tuxum – zigotadan boshlanadi. Zigotani bo’linishidan blastula paydo bo’ladi. Bir qavatli blastulalar ikki qavatli ’’gastrula,, aylanish jarayoni “gastrulyatsiya” deyiladi. Gastrula dastlabki ikkita embrion varaqlari (ektoderma, endoderma )embrionning rivojlanish bosqichidir.
11. O’sish. Gavda hajmi va massasining o’sishi . Organizm gavdasi uning individual rivojlanishi jihatidan aytganda to’liq o’sadi va shakllanadi.
O’sishning 2 ta tipi ko’zga tashlanadi.
1. Allometrik o’sish – organizm, hayvonning gavdasi hajmi va biomassasi kattalashadi.
2. Izometrik o’sish - hayvon gavdasi kattalashmaydi lekin doimiy kurtaklanib vegetativ ko’payib bir xil kattalikdagi individlar soni optib boradi. Bunda koloniyalar hosil bo’ladi.
Knidariyalarning (Cnidaria) asosiy belgisi – ularda evolyutsiyasida “knidotsit” larni paydo bo‘lishidir. Ularni nomi - Cnidaria ham shundan olingan. Knidotsit sensor va effektor ho‘jayra bo‘lib ham sezadi, ham javob reaksiyasi qaytaradi. Knidotsit ichida “knida” (otiluvchi kapsula va suyuqlik bilan to‘lgan membrana kapsulasi hamda spiralsimon otiluvchi ip) joylashgan bo‘ladi.
Bo‘shliqichlilar (Cnidaria) deb shunday hayvonlarga aytiladiki ular tanasining katta qismini egallagan markaziy bo‘shliq bir vaqtning o‘zida ichak va tana bo‘shlig‘i bo‘lib xizmat qiladi. Ichak tana (gastral) bo‘shlig‘i og‘iz teshikchasi orqali tashqi muhit bilan tutashgan. Gastral bo‘shliqning devori ektoderma va entoderma epiteliya to‘qimasidan tuzilgan. Bularning orasida turlicha rivojlangan mezogleya qavati joylashgan. Og‘iz teshigi atrofida yoki tanasining sirti boshqa qismida joylashgan paypaslovchilari oziqni ushlab olish va himoya vazifasini bajaradi.
Ektodermada joylashgan maxsus otiluvchi ho‘jayralar mazkur tip uchun harakterli bo‘lib, bulardan chiqadigan zaharli ip hujum (ovqatni olish) va himoya vazifasini bajaradi.
Garchi kovak ichlilar haqiqiy ko‘p ho‘jayralilar bo‘lsada ularni koloniya bo‘lib yashaydiganlari murakkab tuzilgan. O‘troq va koloniya holda yashovchi turlari har xil katta kichiklikda bo‘lib, xilma-xil shakllarda bo‘lishi mumkin. Yakka yashovchi o‘troq turlari bir muncha sodda bo‘lsa suzib yuruvchilari-meduzalar murakkab tuzilgan.