Reja: Kurilishning okimli usuli. Yer ishlari xajmini aniklash

Suv xaydash kurilmasi, sizot suvi yo‘li (drenaj) va ximoya katlamlari.
Togli joylardagi va suv xaydash yo‘llari yerli asos kurilish ishlari boshlanguncha kaziladi. Yo‘l asosi kavlab olingandan keyin darxol ayniksa o‘rmon sharoitidagi tuproklarda maxsus mexanizm yordamida arikchalar kilinadi va tuprok asos chetiga chikarib yuboriladi. Kengaytirib kilingan asoslarda arikcha tuprogi uning kirgogiga chikariladi va u tekislanib jipslashtiriladi. Arikcha kavlanishidan oldin asos nishobligi olinib tekislanishi shart.
Togli joylardagi suv yo‘llari arikchalaridan chikkan tuproklar kirrali kilib, past tomoni arikka olinib arik bo‘ylab jipslashtiriladi. Tuprokni togli tomonidan jipslashtirish takiklanadi.
Sizot suv yo‘llarini kurish (drenaj). Kirkim kirgoklarini kesib olgandan keyin uni turgunligini saklab kolish uchun sizot suvi yo‘llari kilinadi. Ular yer ostidagi suvli katlamlarni birlashtirib, zaxob suvlarni chetga olib chikadi. Sizot suvi yo‘llari kuyidagicha joylashtiriladi:

• 
  Agar suvli katlam yer yuzasiga yakin joylashgan bo‘lsa kirkim kirgogiga;
  
• 
  Agar suvli katlam yer yuzasidan chukirda joylashgan bo‘lsa kirkim yon bagirligicha;
  
• 
  Agar suvli katlam ikkita bo‘lib ular kirkim yon bagiriga chikkan bo‘lsa ikki kavatli suv osti yo‘li kilinadi.
  

Sizib chikayotgan suv xajmi 0,1 lG‘soatdan kam bo‘lsa yer osti suv yo‘llari kilinmasdan tuprokni yuvilishiga karama-karshi yo‘nalishda jipslashtiriladi.
Yo‘l cheti arikchalari ostidan xam sizot suvi yo‘llarini o‘tkazish ko‘zda tutiladi. Ular bevosita arikchalar tagidan yoki ularga yakin joylardan o‘tkaziladi va u yo‘l bo‘laklari ostini yo‘l bo‘ylab kuritish uchun xizmat kiladi. Sizot suv yo‘llari nishobligini ta’minlash, ularning kuvirlarini o‘tirib kolishini oldini olish maksadida, ularning tagiga kum va yogochdan yostiklar kilinadi. Yer osti suvlarini to‘la yigishtirib olish maksadida drenaj kuvirlari suv tegadigan katlamdan kamida 0,5 m chukirga ko‘miladi.
Sizot suvi kuvurlari kirkilgan tosh maydalaridan 5 sm kalinlikda solingan va shibbalangan asosga o‘rnatiladi. Kuvirlar bir-biriga 5 mm.li tirkish bilan o‘zaro kiydiriladi. Kuvirlar joylashtirilgandan keyin ularning ustidan oldin kalinligi 40-70 mm, keyin kalinligi 5-10 mm bo‘lgan kirkilgan tosh yoki shagal 30-40 sm kalinlikda yotkiziladi. Keyin o‘rta yoki katta o‘lchamdagi kum bilan yer osti suvi yuzasigacha to‘ldiriladi.