Daromadlarning funksional taqsimlanishi – jamiyatning pul
daromadini, qanday omil ulushi evaziga olingani va bajaradigan
funksiyalari asosida taqsimlanishi: ish haqi, renta, foiz, foyda.
Daromadni shaxsiy (vertikal) taqsimlanishi – jamiyatning pul
daromadini alohida oilalar, shaxslar o‘rtasida taqsimlanishi.
Dastlabki bozor iqtisodiyoti – tovar ishlab chiqarish vujudga
kelishi bilan shakllana boshlagan, oddiy tovar ishlab chiqarish hukmron
iqtisodiyot.
Deduksiya – nazariyadan amaliyotga, umumiy xulosadan xususiy
xulosa chiqarishga, ilgari surilgan gipotezani real iqtisodiy dalillar
yordamida tekshirishga, tadqiq qilishga asoslangan usul.
Demping – boshqa mamlakatlarda tovarlarni tannarxidan (sarf-
langan o‘rtacha xarajatlardan) past narxda sotish.
Depressiya – siklning ishlab chiqarish hajmi, bandlikni uzoq vaqt
tushkunlikda bo‘lishi fazasi.
Deformatsiyalashgan bozor iqtisodiyoti – davlatning mulk
monopoliyasi, ma’muriy buyruqbozlikka asoslangan, markazdan
rejalashtiriladigan iqtisod.
Diversifikatsiya – qo‘shilgan qiymatning o‘sish dinamikasini
(mahsulot ishlab chiqarish, xizmat ko‘rsatishni barqaror o‘sishini)
ta’minlash maqsadida bir tarmoq, soha o‘z kapitalini boshqa tarmoq,
cohalarga yo‘naltirishi. Bunda mahsulot assortimenti, xizmat turlarini
ko‘paytirish orqali iqtisodiy krizislarga dosh berish ham ta’minlanadi,
modernizatsiya va tarkibiy o‘zgarishlar bilan uyg’unlashib ketadi.
Masalan, oziq-ovqat sanoatiga tegishli korxona o‘zkapitalini agrar
sektorga yoki, aksincha, agrar sektordan fermer o‘z kapitalini qishloq
xo‘jalik mahsulotlarini qayta ishlashga qo‘yishi mumkin.
Dinamik iqtisodiy muvozanat – o‘zgaruvchanlikka asoslangan,
barqaror rivojlanishni ta’minlaydigan muvozanat.
Differensial renta I – yer uchastkalarining tabiiy unumdorligi va
iste’molchilarga nisbatan joylanishidagi farq tufayli vujudga keladigan
qo‘shimcha daromad.
358
Do'stlaringiz bilan baham: |