Бу тасодиф эмас. Демак, мазкур тиллар қачонлардир бир манбадан тарқалган. Бундан ташқари, гот ва кельт тиллари ҳам юқоридагилар билан бир манбага бориб тақалади, деб тахмин қилишга асослар бор. Бу манбага қадимги форс тилини ҳам киритиш мумкин. Натижада уларнинг барчаси ҳинд-оврупо тиллари оиласига бирлаштирилади. - Бу тасодиф эмас. Демак, мазкур тиллар қачонлардир бир манбадан тарқалган. Бундан ташқари, гот ва кельт тиллари ҳам юқоридагилар билан бир манбага бориб тақалади, деб тахмин қилишга асослар бор. Бу манбага қадимги форс тилини ҳам киритиш мумкин. Натижада уларнинг барчаси ҳинд-оврупо тиллари оиласига бирлаштирилади.
Шуни таъкидлаш керакки, Скалигер ҳам, Джонс ҳам ҳинд-оврупо тилларининг бир манбадан келиб чиққанлигини баён қилсалар-да, бу фикрни тилнинг барча сатҳлари мисолида етарли равишда асослаб бера олмадилар. Юнон, лотин, санскрит тиллари ўртасида ўхшашликни грамматик шакллар асосида исботлаш немис олими Фридрих Шлегелга дахлдордир. У 1808 йилда машҳур “Ҳиндларнинг тиллари ва донолиги ҳақида” (“Uber die Sprache und die Weisheit der Indier”) асарини нашр этди. - Шуни таъкидлаш керакки, Скалигер ҳам, Джонс ҳам ҳинд-оврупо тилларининг бир манбадан келиб чиққанлигини баён қилсалар-да, бу фикрни тилнинг барча сатҳлари мисолида етарли равишда асослаб бера олмадилар. Юнон, лотин, санскрит тиллари ўртасида ўхшашликни грамматик шакллар асосида исботлаш немис олими Фридрих Шлегелга дахлдордир. У 1808 йилда машҳур “Ҳиндларнинг тиллари ва донолиги ҳақида” (“Uber die Sprache und die Weisheit der Indier”) асарини нашр этди.
Муаллиф бу асарида санскрит луғат таркиби жиҳатидан ҳам, грамматик тузилиши жиҳатидан ҳам лотин, юнон, герман ва форс тиллари билан қариндош эканлигини баён қилди. Кейинги тиллар санскритдан келиб чиққанлигини таъкидласа ҳам, лекин бу фикрини илмий асосда тушунтириб бера олмади. Қадимги ҳинд фалсафаси, маъданияти ҳақида қизиқарли ва ширали тилда ёзилган ҳамда адабиётдан парчалар келтирилган бу асар кенг илмий жамоатчиликнинг диққатини тортди. Ҳиндистонга қизиқиш кучайди ва ҳинд-оврупо тилларини қиёсий ўрганиш ғояси пайдо бўлди. - Муаллиф бу асарида санскрит луғат таркиби жиҳатидан ҳам, грамматик тузилиши жиҳатидан ҳам лотин, юнон, герман ва форс тиллари билан қариндош эканлигини баён қилди. Кейинги тиллар санскритдан келиб чиққанлигини таъкидласа ҳам, лекин бу фикрини илмий асосда тушунтириб бера олмади. Қадимги ҳинд фалсафаси, маъданияти ҳақида қизиқарли ва ширали тилда ёзилган ҳамда адабиётдан парчалар келтирилган бу асар кенг илмий жамоатчиликнинг диққатини тортди. Ҳиндистонга қизиқиш кучайди ва ҳинд-оврупо тилларини қиёсий ўрганиш ғояси пайдо бўлди.
- Шундай қилиб, Оврупо олимлари лингивистик дунёқарашининг кенгайиши, уларнинг биринчи навбатда санскрит билан танишишлари, қадимги маданий ёдгорликларга қизиқишнинг ортиши, табиат ва жамият ҳодисаларига тарихий-эволюцион ёндашув –бари қиёсий-тарихий тилшуносликнинг пайдо бўлишига олиб келди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
