Rus dilindən tərcümə edən: Nəriman Əbdülrəhmanlı Bir cavanın qeydləri I fəSİL

www.vivo-book.com 
36 
özünün oynaması yaxşı deyil. Sözlərinin deyilişindən elə 
onda başa düşdüm ki, onun sadəcə pul udmaq arzusu yox, 
hansısa ciddi qayğısı var. Öz-özlüyündə pul ondan ötrü nədi 
ki! Burda məqsəd var, bu vaxtacan bilmədiyim, amma 
aydınlaşdıra biləcəyim hansısa bir olay var. Şübhəsiz, onun 
məni saxladığı bu alçaldıcı və nökərçilik vəziyyətində, mənə 
kobud, birbaşa tərzdə onun özündən soruşmağa imkan 
verməliydilər (çox tez-tez verirlər). Belə ki, mən ondan ötrü 
nökərəm, onun gözlərində həddən artıq xırdayam, ona görə 
də kobud marağımdan inciməli bir şey yoxdu. Amma 
məsələ bundadır ki, o mənə sual yağdırmağa imkan verə-
verə onlara cavab vermir. Bir çox hallarda o, sualları heç 
eyninə də almır. Bax, bizim işimiz belədi! 
Dünən bizə dörd gün qabaq Peterburqa göndərilən, hələ 
də cavabı alınmayan teleqram haqqında çox danışıldı. 
General görünür, rahatsız və fikirlidir. Söhbət əlbəttə, nənə 
barədə gedir. Fransız da həyəcan keçirir. Məsələn, dünən, 
nahardan sonra onlar uzun-uzadı və ciddi söhbət elədilər. 
Fransızın bizim hamımızla danışıq tərzi qeyri-adi dərəcədə 
təkəbbürlü, saymazyanaydı. Burada məhz bu atalar sözü 

---

www.vivo-book.com 
37 
münasibiydi: ayağıma yer eləyim, gör sənə neylərəm. O 
hətta Polinayla da kobudcasına saymazyanaydı; bununla 
belə, vağzaldakı ümumi gəzintilərdə, yaxud atla seyrə 
çıxmalarda, şəhər qırağına səfərlərdə məmnuniyyətlə iştirak 
eləyir. Mənə fransızı generalla bağlayan bəzi hadisələr 
çoxdan məlumdu; Rusiyada onlar birgə zavod tikmişdilər; 
bilmirəm, qurduqları dağıldı, yoxsa hələ də onun barəsində 
danışırlar. Bundan başqa, mənə təsadüfən ailə sirrinin bir 
hissəsi məlum olub: fransız doğrudan da, keçən il generalı 
xilas eləyib və vəzifəsini təhvil verərkən çatışmayan dövlət 
pulunu ödəmək üçün ona əskik gələn otuz mini verib. 
Doğrudan da, general onun məngənəsindədi; amma indi, 
məhz indi bütün bunların hamısında baş rolu hər halda m-lle 
Blanche oynayır, əminəm ki, burda da səhv eləmirəm. 
M-lle Blanche kimdi? Burada bizə deyirlər ki, yanında 
anası və böyük sərvəti olan əsil-nəcabətli fransız qadındı. O 
da məlumdu ki, o, bizim markizlə necəsə qohumdu, amma 
çox uzaq qohumdu, ya xalası qızıdı, ya da xalanəvəsidi. 
Danışırlar ki, mənim Parisə səfəriməcən fransız və m-lle 
Blanche öz aralarında nəsə daha təntənəli münasibət 

---