Ruza. Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar faniga kirish
Download 1.75 Mb. Pdf ko'rish
|
1-5 mavzu
- Bu sahifa navigatsiya:
- Takrorlash uchun savollar
|
5. Axborotning o`lchov birliklari.
Kompyuter faqat sonli ko`rinishda ifodalangan axborotni qayta ishlay oladi. Shuning uchun kompyuterda qayta ishlanishi lozim bo‘lgan axborotni sonli ko‘rinishda tasvirlash kerak. Boshlang‘ich ma‘lumot kompyuterga kiritilishi jarayonida har bir raqamga, harfga va belgiga ma‘lum bir son mos qo‘yiladi. Kelgusida kompyuterga ishlatiladigan barcha harflarni, raqamlarni va belgilarni qisqaroq belgi yoki simvol deb ishlatamiz. Belgilar bilan ularga mos quyiladigan sonlar orasida moslik o‘rnatish belgilarni kodlash deyiladi. Kompyuterda barcha belgilar 0 va 1 raqamlari yordamida kodlanadi. Bunday kodlash ikkili kodlash deyiladi. 0 va 1 raqamlari bitlar deb ataladi. Bu atama quyidagi ingliz so‘zlarida kelib chiqqan: binory digit – ikkilik raqamlar. Har bir belgi 8 ta 0 va ular ketma-ketligi ko‘rinishida kodlanadi. Masalan, katta A harfining kodi, 9 raqamining kodi, + va belgilarining kodi quyidagicha A 01000001 + 00101011 9 00110011 ) 00101001 Sakkizta 0 va 1 larning ketma-ketligi bir bayt deyiladi. Demak, har bir belgi bayt 8 bitga barobar. Berilgan ma‘lumotdagi belgilar sonini sanab, ma‘lumotning axborot hajmi tushunchasini kiritish mumkin. Masalan, “Hisoblash texnikasi fani” degan ma‘lumotning axborot hajmi 24 ta baytdan iborat. Bit va bayt bilan birga ulardan kattaroq axborotning quyidagi o‘lchov birliklari ham mavjud. Umuman olganda o‘lchov birliklarni quyidagicha keltirishimiz mumkin: 1 bayt=8 bit 1 Kbt=1024 Bt 1 Mt=1024 KBt 1 Gbt=1024 MBt 1 Tbt=1024 GBt Takrorlash uchun savollar 1. Iqtisodiy axborot nima? 2. Axborot adekvatligi deganda nimanu tushunasiz? 3. Axborotning sintaktik, semantik va pragmatik o`lchovlari haqida ma’lumot bering. 4. Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi haqida fikr bildiring. 5. Axborot o`lchov birliklari haqida ma’lumot bering. 21 |
