S. B. Abbasov cho`llanish muammolari

GLOSSARIY 
Geologik omillar – cho`llanish jarayonlarini vujudga 
keltiruvchi tabiiy omillardan biri geologik omillardir. Bu omillar har 
bir 
joyning 
o`ziga 
xos 
geostrukturasini, 
tektonikasini, 
yotqiziqlarning 
litologik 
va 
mexanik 
tarkibini, 
ularning 
xususiyatlarini, landshaft majmualarning meliorativ holatini 
belgilaydi. 
Gidrogen omillar – Gidrogen omillar qatoriga yuza oqimning 
yoki oqar suvlarning xarakteri, grunt suvlari sathining yer yuzasiga 
yaqin yoki chuqur joylashishi, ularning minerallashish jarayoni 
kabilar kiradi. 
Tabiiy omillar – cho`llanish jarayonlarini vujudga kelishida, 
rivojlanishida va tabiiy kuchlar mexanizmini harakatga keltirishda 
bir qator tabiiy omillar ishtirok etadi. Bular geologik, iqlim, 
gidrogen, 
tuproq 
eroziyasi, 
tuproqlarning 
sho`rlanishi 
va 
botqoqlanishi, zoogen kabi omillardir.
Fitogen omillar – Arid landshaftli o`lkalarda cho`llanish 
jarayonlarini keng miqyosda rivojlanib, ekotizimlarning buzilib 
borishi bevosita fitogen omillar bilan ham chambarchas bog`liq. 
cho`llanish jarayonlari arid landshaftlarga xos bo`lgan o`simlik 
qoplamining siyrakligi tufayli yuz beradi va u orqali makonda 
namoyon bo`ladi. 
Zoogen omillar – cho`l fauna majmuining asosiy qismini in 
qazib yashaydigan hayvon turlari tashkil etadi. Bularning orasida 
faol hayot kechiradigan kemiruvchi hayvonlar alohida o`rin 
egallaydi. 
Antropogen omillar – insonning cho`llanish jarayonlariga 
ta’sir etuvchi barcha turdagi faoliyat doirasidir. Bular iqtisodiy, 
sotsial, harbiy va huquqiy omillardir. 
UNCCD – Birlashgan Millatlar Tashkilotining cho`llanishga 
qarshi kurash to`g`risidagi konvensiyasi
Abiogen bosqich — Geografik qobiqning vujudga kelishi va 
rivojlanishining organik dunyosiz o`tgan dastlabki bosqichi. A. b. 
geografik qobiq taraqqiyotining arxey va proterozoy eralarini o`z 
ichiga oladi. A. b. 2,5-3 mlrd. yil davom etgan deb hisoblanadi. 

---

134 
Geografik qobiq o`z taraqqiyoti davomida A. b, dan keyin biogen